Трговијата со рогови на носорог претставува еден од најшокантните примери на лоши човечки активности во однос на животните. Во 11 природни резервати во Јужна Африка, научниците открија дека одземањето рогови на популациите на црни (Diceros bicornis) и бели носорози (Ceratotherium simum) довело до ненадејно намалување на криволов во просек за 78 отсто. Тие изјавија дека тоа е најефективниот метод за ограничување на нелегалното убивање на овие загрозени животни.
„Отстранувањето на роговите на носорозите за да се намали криволов е многу значајно и досега во осум резервати во Јужна Африка, 2.284 носорози останаа без нив. Овој проект потроши 1,2 отсто од вкупниот буџет наменет за заштита на носорозите“, изјави биологот за заштита Тим Кајпер од Универзитетот Нелсон Мандела во Јужна Африка.
Роговите на овие животни се направени од кератин, како нашите нокти и коса. Меѓу многу култури постои перцепција дека тие имаат медицинска вредност и покрај целосниот недостаток на научни докази. Побарувачката е толку голема што повеќето видови носорози на Земјата сега се на работ на истребување поради криволов.
Предложени се многу различни стратегии за намалување на криволов, од три-де печатење на рогови на носорог до смртна казна за прекршителите.
Кајпер и неговите колеги ја спроведоа својата студија за да ја утврдат ефикасноста на мерките што се во сила во 11 природни резервати во областа Голем Кругер – површина од околу 2,4 милиони хектари, каде што моментално живеат приближно 25 проценти од сите африкански носорози.
Истражувачите документирале смртни случаи на 1.985 носорози поради криволов помеѓу 2017 и 2023 година. Тоа е приближно 6,5 проценти од популацијата на носорози во областа.
Повеќето инвестиции во мерките против криволов се фокусираат на насочени стратегии – зголемено присуство на чувари, камери и кучиња за следење. Овие мерки резултираа со апсење на околу 700 криволовци, но не ја намалија значително стапката на убивање носорози, делумно поради корупцијата во спроведувањето на законот, велат истражувачите. Кога беа воведени мерки за отстранување на роговите, стапките на криволов нагло опаднаа.
И додека стапките на илегално ловење биле пониски во регионите каде што сечењето рогови било активно, криволовците честопати се преселувале во други региони за да си ја испробаат среќата, според научните истражувања.
„Можеби е најдобро да се размислува за кратење на рогови како многу ефикасно, но краткорочно решение кое ни купува време да ги решиме причините за криволовот во побарувачката на рогови, социо-економската нееднаквост, корупцијата и мрежите на организиран криминал“, рече екологот Рес Алтвег од Универзитетот во Кејп Таун.
„Важно е да провериме дали нашите интервенции за зачувување функционираат како што е предвидено и да продолжиме да го правиме тоа. За мене, овој проект повторно ја истакна вредноста на собирањето детални податоци, како за применетите интервенции, така и за резултатите. Токму таквите податоци овозможуваат робусни квантитативни анализи“, нагласува екологот Алтвег.
Истражувачите ја посветуваат својата работа на покојната Шерон Хаусман од Фондацијата за животна средина „Грејтер Кругер“, која беше клучна во овој заеднички истражувачки потфат.
