Од изградба на станови за нововработените до нудење бесплатни оброци на пензионирани работници за да го споделат своето знаење, производителите на оружје во централна Европа бараат нови начини да се справат со најголемиот бум од крајот на Студената војна.
Производителите на оружје во Полска и Чешка, кои се соочуваат со недостиг од работна сила, започнуваат или прошируваат програми за привлекување и обука нови работници откако војната во Украина предизвика пораст на побарувачката за нивните производи, пишува Ројтерс.
Оружената индустрија во Централна Европа произведува пушки, гранати и други воени производи со најбрзо темпо од падот на Берлинскиот ѕид, бидејќи компаниите го зголемуваат производството за да ја снабдат Украина и да ја задоволат глобалната побарувачка додека земјите ја зголемуваат воената потрошувачка.
На пример, чешкиот производител на муниција и артилериски гранати СТВ груп се договори со градот најблиску до неговата најголема фабрика во Поличка, околу 200 километри југоисточно од Прага, за новите вработени да изгради станови финансирани од компанијата, изјави неговиот претседател Дејвид Хац за Ројтерс.
Компанијата, исто така, започна да нуди оброци за пензионираните работници во мензата за да можат да го споделат знаењето за линиите што неодамна беа рестартирани за производство на муниција за Украина од советската ера.
„Оваа неформална размена на идеи има забележителни и непосредни ефекти врз ефикасноста на производствениот процес, особено кога повторно покренувате производство на стока што долго не се произведувала“, рече Хац.
Чешка и Полска можат да се пофалат со една од најниските стапки на невработеност во Европската Унија со 2,7 отсто во јуни, што е далеку под просечната стапка на невработеност во ЕУ од 5,9 отсто за истиот период, покажуваат податоците на Евростат.
Јиржи Хинек, претседател и извршен директор на Здружението на одбранбената и безбедносната индустрија (ДСИА) на Чешката Република, изјави за Ројтерс дека недостигот од работна сила може да го помести производството од централна Европа. Со доволно труд и материјали чешките компании можат да го зголемат производството и до 20 отсто, проценува Хинек.
Тоа здружение, кое претставува повеќе од 160 компании, објави дека извозот сочинува околу 90 отсто од производството на оружје и воени материјали во таа индустрија. Од тоа, според процената на Хинек, испораките на воена опрема за Украина сочинуваат 40 отсто од извозот.
Со зголемувањето на побарувачката, потребата за помлади работници со технички вештини само ќе се интензивира за индустријата, која зависи од иновациите за да продолжи да расте, додаде Хинек.
„Имаме население што старее, истражувачи што стареат, иноватори што стареат, технички и природни науки (оддели) што произведуваат целосен недостиг од луѓе“, рече Хинек. „Ни треба проширување, но немаме од каде да донесеме работници.“
Чешкиот производител на експлозиви Експлозија, кој вработува околу 600 работници и оствари рекордни 1,2 милијарди круни (55 милиони долари) приход минатата година, рече дека ја проширува соработката со локалните универзитети и ја забрзува автоматизацијата за да го надомести недостигот од работна сила во компанијата, која е позната по производството на пластични експлозиви семтекс.
Полската воена технолошка компанија ВБ груп минатата година почна да вработува повеќе жени на производствените ленти што претходно беа покриени главно од мажи. Компанијата, која вработува повеќе од 2.000 работници и оствари приход од 602 милиони злоти (150 милиони долари) минатата година, произведува беспилотни летала и ракетни системи.
„Со зголемувањето на нарачките моравме да го промениме производствениот систем“, изјави портпаролот на компанијата за Ројтерс.
Ројтерс пишува дека централна Европа е клучен канал за украинската армија. Според податоците на Стокхолмскиот институт за мировни истражувања, од 29-те земји што во 2022 година ја снабдуваа со главното оружје, Полска и Чешка учествуваа со повеќе од 20 отсто од вкупниот увоз на оружје во Украина по обем.
Чешката влада соопшти дека, вклучувајќи го и оружјето испорачано од сопствените резерви, земјата испратила воена опрема во вредност од 40 милијарди чешки круни (1,84 милијарди долари) во Украина во првите 12 месеци од војната. Ова вклучува 89 тенка, 226 оклопни возила, 38 хаубици, како и системи за противвоздушна одбрана, хеликоптери, муниција и проектили.
Чешкото Министерство за одбрана објави дека Украина во моментов има најголема побарувачка за муниција од голем калибар за оружје од советската ера, заедно со артилерија од западен стандард, артилериски гранати и тенковска муниција.
Вработуваат украински бегалци
Владата, исто така, започна разговори за ангажирање на некои од стотиците илјади украински бегалци, од кои повеќето се жени и деца, за да им помогне на компаниите што се мачат да најдат работници, соопшти Министерството за одбрана.
Другите сектори во Полска, најголемата европска економија во развој, и Чешката Република се мачеа да најдат работници во последниве години, зголемувајќи ги трошоците за работна сила и намалувајќи го растот. Сепак, како што истакнува Ројтерс, тоа е нов проблем за индустријата за оружје, каде што работната сила опадна од комунистичката ера.
Помеѓу средината на 1980-тите и 2000 година, вработеноста во полската индустрија за оружје се намали за 76 отсто, според податоците дадени од Институтот во Стокхолм.
„Се разбира, ви требаат суровини и опрема, но недостигот од квалификувани работници сега е главниот проблем што го попречува проширувањето на производството“, изјави за Ројтерс Лукас Висингр, независен чешки воен аналитичар.
ПГЗ, полска државна компанија што контролира десетици фирми што произведуваат опрема, вклучувајќи оружје, муниција, оклопни транспортери и беспилотни летала, бара вработени од различни индустрии преку реклами на социјалните мрежи, рече Артур Заборек, раководител на човечки ресурси на групата.
Компанијата, која вработува повеќе од 18.000 луѓе, планира и кампања следната година за да ги убеди Полјаците што работат во скандинавските бродоградилишта да се вратат дома и да работат на нови договори за изградба на бродови за полската морнарица, објавувајќи огласи што ја нагласуваат можноста за зајакнување на националната одбрана и трудот поблиску до дома, рече Заборек.
„Геополитичката ситуација доведе до најголемите проекти за оружје во историјата за таа група, што значи дека побарувачката за квалификувани работници драстично се зголеми“, рече Заборек.
