„Супстрати“, збор што јас го толкувам како сојуз во креативноста, е насловот под кој вечерва се собравме во Градот на светлината за да го испочитуваме дијалогот меѓу уметниците, да се восхитуваме на заедничкото творештво и да додадеме агол на светлината, не за да го засилиме одразот на сенките на Балканот, туку за да ја извадиме од сенка сета убавина на културите на Балканот, рече македонската минитестерка и додаде дека Балканот е „плодна почва за нашето културно стебло, за чија здравост сведочи раскошната крошна на која еднакво ѝ е неопходна светлината“.
Таа ѝ се заблагодари на кураторката Клаудија Паецолд за извонредната замисла, како и на авторите: Кристина Пулејкова, Нина Жељковиќ и Дриант Зенели, кои, како што рече, го бараа и проникнаа во најдоброто во културата на соседот.
Министерката за култура Костадиновска-Стојчевска им се заблагодари на уметниците зашто, како што вели, тие отидоа длабоко во историјата за да ни овозможат повторно да се сретнеме во овој миг и да продолжиме кон иднината – европската, демократската, хуманата …. – зашто тоа е патот што го посакуваме.
„Цврсто верувам дека силата на културата, соработката, креативноста ќе ја израснат и политичката соработка. Културата секогаш нè издигнува на ново, поквалитетно ниво. Затоа и овојпат не изостана поддршката на трите министерства за култура – српското, албанското и македонското. И тука сме, во прекрасните простории на Културниот центар на Србија во Париз, во духот и на иницијативата ‘Отворен Балкан’“. Отворен Балкан не значи дека сите прашања на Балканот се затворени. Но, да се отвори Балканот, тоа веќе е прашање на далековидост и широчина. Процесот е започнат, а ‘Супстрати’ е доказ за цврстината на стеблото што го негуваме. Глупаво е да го искушуваме врежувајќи иницијали, како лоши пораки, на неговата кора“, нагласи Костадиновска-Стојчевски на отворањето на изложбата.
Министерката за култура на Албанија Елва Маргарити зборуваше за Балканот како раздвижен и помалку разбрануван регион, каде што, како што рече, силно се дискутира за потеклото на некоја песна, но истовремено сите продолжуваме да ја пееме истата песна, да ги раскажуваме заедничките легенди, да свириме на истите инструменти. Таа истакна дека оваа изложба како регионален проект, и уметноста воопшто, е причината зошто сме сите овде заедно.
„Културата, како што покажа историјата, отсекогаш била мост на комуникација и поврзување меѓу народите. Оваа изложба е исто така добар пример за слободното движење на уметниците на Балканот и покажува дека тие се дел од еден културен мозаик многу поголем од локалниот. Нашите влади се посветени на активна поддршка и олеснување на овој регионален културен мозаик преку билатерални договори“, порача Маргарити.
Министерката за култура на Србија Маја Гојковиќ зборуваше за важноста на оваа изложба, која е резултат на само една година работа по потпишувањето на Меморандумот за соработка на „Отворен Балкан“ во Охрид.
„Покажавме дека културата не познава граници, ниту е роб на предрасудите и дека таа лесно ги надминува сите бариери. Проектот „Отворен Балкан“ и сето она што досега е постигнато благодарение на него се заеднички напор кон создавање нова, секако подобра слика за нашиот регион во светот“, рече Гојковиќ.
На отворањето на изложбата присуствуваше многубројна публика од јавниот живот и од дипломатскиот кор, највисоките претставници од амбасадите на Македонија, Албанија и на Србија и уметниците.
Поставката, која е доказ за трансформациската моќ на уметноста и културата во обединувањето на нациите, ќе биде отворена до 12 август.
