Топењето на глечерите ширум светот се забрза во изминатата деценија, објавија научниците оваа недела, предупредувајќи дека во наредните години би можело да биде побрзо од претходно очекуваното и да го подигне нивото на морето.
Глечерите во светот, кои се важни регулатори на климата, брзо се топат како што светот се загрева.
Во првата глобална проценка од ваков вид, меѓународен тим на истражувачи откри нагло зголемување на топењето во текот на изминатата деценија, со околу 36 отсто повеќе изгубен мраз меѓу 2012 и 2023 година отколку во годините од 2000 до 2011 година.
Во просек, годишно се губат околу 273 милијарди тони мраз – што е еднакво на потрошувачката на вода на светската популација во текот на 30 години, велат тие.
Наодите се „шокантни“, но не се сосема изненадувачки бидејќи глобалните температури се зголемуваат со емисиите на стакленички гасови, изјави Мајкл Земп, професор на Универзитетот во Цирих, кој е коавтор на проценката објавена во списанието Нејчр.
Севкупно, истражувачите открија дека светските глечери изгубиле околу пет отсто од својот волумен од почетокот на векот, со големи регионални разлики кои се движат од загуба од два отсто на Антарктикот до дури 40 отсто на европските Алпи.
Земп рече дека регионите со помали глечери ги губат побрзо и дека многу од нив „нема да го преживеат овој век“.
Истражувањето координирано од Светската служба за следење на глечери (ВГМС), Универзитетот во Единбург и истражувачката група за земјените бранови – беше обид да се комбинираат теренските и сателитски мерења за да се создаде „референтна проценка“ за следење на загубата на мраз.
Земп, кој го води ВГМС, рече дека набљудувањата на тимот и неодамнешните студии за моделирање покажуваат дека топењето на глечерите овој век ќе биде побрзо отколку што беше предвидено во најновата проценка на експертите за климатски промени на Обединетите нации ИПЦЦ.
„Затоа, се соочуваме со повисок пораст на нивото на морето до крајот на овој век отколку што се очекуваше претходно“, изјави тој за Франс прес, додавајќи дека загубата на глечерите, исто така, ќе влијае на снабдувањето со слатка вода, особено во Централна Азија и централните Анди.
Глечерите се вториот најголем придонесувач за глобалното зголемување на нивото на морето – по порастот предизвикан од ширењето на морската вода додека се загрева.
Скоро два сантиметри покачување на нивото на морето кое се припишува на топењето на глечерите од 2000 година значи дека уште речиси четири милиони луѓе на светските брегови ќе станат ранливи на поплави, проценуваат научниците.
Глечерите се клучен двигател на климатските промени предизвикани од човекот со децении, а податоците на ВГМС датираат повеќе од еден век.
Во 20 век, проценките се засновале на теренски мерења на околу 500 глечери.
Неодамна, сателитите им овозможија на научниците подобро да ги следат промените во 275.000 глечери во светот користејќи камери, радари, ласери и методи за проценка на масата на Земјата.
Во јануари, Обединетите нации соопштија дека спасувањето на светските глечери е важна „стратегија за опстанок“ за планетата.
За да го направите тоа, „треба да ги намалите емисиите на стакленички гасови, тоа е подеднакво и едноставно и комплицирано“, рече Земп.
„Секоја десетина од степенот на затоплување што ја избегнуваме штеди пари, спасува животи, и не спасува од проблеми“, додаде тој.
