Во анкетата на јавното мислење спроведена од институтот ИБРИС во понеделник (26 мај), либерално-конзервативниот, проевропски кандидат Рафал Тшасковски доби 45,7 отсто од гласовите, додека неговиот национално-конзервативен, евроскептичен ривал Карол Навроцки доби 44,9 отсто. Според истото истражување, неопределени биле 7,8 отсто од испитаниците. Во истражувањето на јавното мислење на друг институт, спроведено минатиот петок (23 мај), и двајцата кандидати добиле по 47 отсто, пренесува Дојче веле.
Два завојувани политички табора сега жестоко се борат за гласовите на неопределените: владејачката коалиција на левиот центар околу премиерот Доналд Туск од партијата Граѓанска платформа (ПО) и националните конзервативци собрани околу лидерот на партијата Закон и правда (ПиС), Јарослав Качински. Во првиот круг од претседателските избори на 18 мај, Тржасковски доби 31,36 отсто од гласовите, додека Навроцки доби 29,54 отсто – водството на Тшасковски беше значително помало од очекуваното.
Во потрага по нови поддржувачи, Тшасковски, кој е градоначалник на Варшава од 2018 година, повика на „Марш на патриотите“ во Варшава. На големиот митинг одржан минатата недела (25 мај), лидерите на сите демократски сили што ја сочинуваат владејачката коалиција на Туск му ја дадоа својата поддршка.
„Рафал, победи на овие избори за нас и промени ја Полска“, рече претседателот на Сејмот, долниот дом на полскиот парламент, Шимон Холовња од Христијанскодемократската партија Полска2050. „Избираме помеѓу кафена и шарена Полска“, нагласи Магдалена Биејат од Новата левица и повика да се гласа за Тшасковски. Во првиот круг од изборите, и Холовња и Бјејат неуспешно се кандидираа за претседател.
Како почесен странски гостин, Никусор Дан, новоизбраниот претседател на Романија, маршираше заедно со Тшасковски. „Пред една недела, Романија победи. За една недела, Полска ќе победи“, рече тој на полски, проследен со силен аплауз. Дан му понуди на Тржасковски тесна соработка меѓу двете земји во рамките на Европската Унија.
Тшасковски, од друга страна, вети дека ќе ја „притисне“ владата за побрзи реформи. Тој рече дека на Полска сега ѝ е потребен нов „лет до Месечината“. Неговиот план е да ги престигне најсилните земји во Европа. По победата на Туск на парламентарните избори во октомври 2023 година, многу гласачи се оддалечија од неговата проевропска влада бидејќи тој не ги исполни повеќето од своите предизборни ветувања. Сегашниот национално-конзервативен претседател Анджеј Дуда блокираше бројни закони. Според градските власти на Варшава, околу 140.000 луѓе учествувале на маршот на Тржасковски. Неговиот предизборен штаб вели дека биле половина милион.
„Маршот за Полска“ на Навроцки, наменет како контра-демонстрација на митингот на Тшасковски, се одржа во исто време и на само неколку стотини метри оддалеченост. Навроцки, Качински и други политичари од ПиС маршираа низ градот под слоганот „Полска на прво место“.
Историчарот Навроцки, директор на Институтот за национално сеќавање од јули 2021 година, прибегна кон националистички слогани во својот завршен говор. „Доаѓа голема, силна Полска“, извика тој пред толпата собрана пред Кралскиот замок во Варшава. Тој повика на „национална заедница“ која ќе се карактеризира со „христијански идентитет“ и вети „безбедна Полска“ без илегални мигранти. „Јас сум еден од вас, јас сум како вас, јас сум вашиот глас“, извика тој. Околу 50.000 поддржувачи на национално-конзервативниот кандидат учествуваа во маршот за Навроцки.
Додека Тшасковски и Навроцки се бореа за секој глас, крајно десничарскиот Славомир Менцен, кој освои речиси 15 проценти во првиот круг, уживаше во улогата на јазик на вагата. Тој освои речиси три милиони гласови, претежно млади гласачи. Сега се обидува политички да профитира од својот неочекуван успех. Неговата цел е добар резултат за неговата партија Конфедерација на парламентарните избори во 2027 година.
Тшасковски се покажа добро и на телевизиска дебата во живо во петок (23.5.) на јавниот радиодифузен сервис ТВП. Таму Навроцки доживеа непријатност: за време на дискусијата стави нешто во устата, покривајќи го со раката. Најпрво тврдеше дека е мастика за џвакање. Подоцна, неговиот изборен тим објасни дека се работи за никотинска кеса (снус) – стимуланс.
Политикологот Ана Матерска-Сосновска смета дека настаните од минатиот викенд значително ќе влијаат на исходот од вториот круг од изборите: „Нема да ги убедите оние со цврст став. Но, станува збор за неопределените и оние кои останаа дома во првиот круг на 18 мај“.
„Оваа демонстрација на моќ заврши нерешено. Двете страни покажаа дека можат да мобилизираат многу луѓе“, ги оцени политикологот Олгиерд Анусевич маршевите одржани минатиот викенд. „Дуелот продолжува, не може да се каже дека некој води во моментов“.
„Градоначалникот на Варшава може да биде задоволен со крајот на кампањата. Дали ќе биде задоволен од конечниот резултат од вториот круг ќе покаже оваа недела“, коментираше весникот Република.
