Марс е покриен со траги од некогаш обемни водни текови. Но, загатката каде исчезнала целата таа вода кога планетата се оладила и станала пуста сè уште не е комплетна, пренесува РТС.
Ново истражување нуди потенцијален одговор. Користејќи сеизмички податоци од мисијата ИнСајт на НАСА, откриени се докази што покажуваат дека сеизмичките бранови се забавуваат во слој помеѓу 5,4 и 8 километри под површината, што би можело да укажува на присуство на течна вода на тие длабочини.
Марс не бил отсекогаш пустелија каква што е денес. Пред милијарди години, реките издлабиле долини, а езерата и морињата блескале на сончевата светлина.
Како што магнетното поле на Марс ослабувало, а атмосферата се разредувала, голем дел од водата исчезнал – дел во вселената, дел замрзнат во поларните капи, а дел остана заробен во минерали до денешен ден.
Сепак, испарувањето, замрзнувањето и заробувањето во карпите не можат да ја објаснат целата количина на вода што била присутна на Црвената планета. Пресметките заклучиле дека количината на вода што „недостасува“ е доволна за да ја покрие планетата со океан длабок од 700 до 900 метри.
Една од хипотезите е дека водата навлегла подлабоко во кората. Марс во минатото претрпел сериозни метеоритски „бомбардирања“, што можеби создало пукнатини низ кои можело да тече вода.
Длабоко под површината, повисоките температури отколку на површината би ја одржувале водата во течна состојба.
Сондата „ИнСајт“ на НАСА слета на Марс во 2018 година за да ја слуша внатрешноста на планетата со помош на супер чувствителен сеизмометар.
Со проучување на одреден вид вибрации, научниците открија значајна подземна аномалија – слој длабок помеѓу 5,4 и 8 километри каде што вибрациите се движеа побавно.
Овој слој со помала брзина на брановите најверојатно е составен од многу порозни карпи исполнети со течна вода, како многу влажен сунѓер. Нешто слично на водоносните слоеви на Земјата.
Тие пресметале дека овој водоносен слој на Марс може да содржи доволно вода за да ја покрие планетата со глобален океан длабок од 520 до 780 метри, неколку пати повеќе вода отколку што се наоѓа во мразот на Антарктикот.
Овој волумен одговара на проценките за „исчезнатата“ вода на Марс (710 до 920 метри глобална длабочина на океанот), откако ќе се земат предвид загубите поради испарување, замрзнување и вода заробена во минерали.
Научниците дошле до откритието со помош на два удари од метеорити во 2021 година и земјотрес во 2022 година. Овие настани испратиле сеизмички бранови низ неговата кора, слично на кога камен паѓа во вода.
Сеизмометарот на мисијата ИнСајт ги регистрирал овие вибрации и ги користел за мапирање на скриените слоеви во планетарната кора.
Течната вода е неопходна за животот каков што го знаеме. На Земјата, бројни микроби напредуваат, се развиваат и живеат.
Дали слични форми на живот, остатоци од древен марсовски екосистем, би можеле да се одржат во такви подземни резервоари?
Водата би можела да им служи и на повисоките и посложени форми на живот – како што се идните човечки истражувачи. Кога е обработена, може да обезбеди вода за пиење, кислород, па дури и ракетно гориво.
Секако, дупчењето километри длабоко на друга планета е голем предизвик. Сепак, други податоци откриваат можност дека постојат повеќе зони богати со вода во близина на Марсовиот едуктор поблиску до површината, како што се замрзнатите резервоари на кал во регионот Утопија Планитија.
