недела, 14 декември 2025

Ревизија: Јавниот сектор неподготвен за примена на вештачка интелигенција (ВИДЕО)

Државниот завод за ревизија (ДЗР) спроведе ревизија на успешност на тема „Можности за употреба на вештачка интелигенција во јавниот сектор“, со цел да ја оцени подготвеноста на институциите за интеграција на оваа технологија во своите активности. Резултатите покажуваат дека, иако вештачката интелигенција (ВИ) е препознаена како значаен фактор за дигитална трансформација, државата сè уште нема национална стратегија, ниту законска рамка за нејзина примена.

Фото: Пиксабеј

Објавено на

часот

Сподели

Според наодите, употребата на ВИ во стратешките документи најчесто се појавува како дел од пошироки цели, без конкретни акциски планови или координиран пристап. Инфраструктурните инвестиции, како суперкомпјутери, дата-центри и специјализирани системи за обработка на големи податоци, се незначителни, а недостигот на такви ресурси ја ограничува практичната примена на ВИ во јавниот сектор.

Во периодот 2018–2023 година, преку Фондот за иновации и технолошки развој биле финансирани 48 проекти со елементи на ВИ во вредност од 6,1 милион евра, но ниту еден не бил имплементиран во јавните институции. Недоволната промоција и отсуството на јавен регистар ја намалуваат нивната видливост и можноста за поширока примена.

Еден од ретките јавни проекти – дигиталниот асистент АДА, промовиран во 2023 година за зголемена транспарентност и информирање на инвеститорите – веќе не е во функција поради непотпишување нов договор за одржување, иако чинише 150 илјади евра.

Иако 96,99% од населението има покриеност со 5G мрежа, Македонија сè уште нема современа дигитална инфраструктура, а технолошкиот парк во Скопје, и покрај најавите, не е изграден.

Во поглед на човечки ресурси, универзитетите како ФИНКИ и ФЕИТ имаат значителен капацитет со над 1.900 трудови поврзани со ВИ, но недостасува формализирана соработка со јавниот сектор. Потенцијални проекти како моделот за препознавање говор „Буки“ и пилот-системот за бројот 112 остануваат ограничени поради финансиски и правни пречки.

Ревизијата укажува и на сериозни слабости во заштитата на личните податоци при примена на ВИ. Иако законската рамка е усогласена со европските стандарди, контролата и институционалната координација се недоволни.

ДЗР заклучува дека, за да се искористи потенцијалот на вештачката интелигенција, потребни се итни мерки – од носење национална стратегија и изградба на инфраструктура, до воспоставување етички стандарди и обезбедување квалификуван кадар.

ТОП ВЕСТИ

ПОСЛЕДНИ ВЕСТИ