Овој потег означува голема промена за Украина, која со години се залагаше за членство во НАТО, гледајќи го како заштита од руските напади. Таа цел беше вградена и во Уставот на Украина. Со ова, истовремено се исполнува и една од воените цели на Русија, додека Киев досега цврсто се противеше на какви било територијални отстапки кон Москва.
Зеленски изјави дека безбедносните гаранции од Соединетите Американски Држави, Европа и други партнери, наместо членство во НАТО, претставуваат компромис од украинска страна.
„Од самиот почеток, желбата на Украина беше да се приклучи кон НАТО – тоа се вистински безбедносни гаранции. Некои партнери од Соединетите Американски Држави и Европа не го поддржаа тој правец“, рече тој, одговарајќи на прашања на новинари во Вотсап-група.
„Затоа денес билатералните безбедносни гаранции меѓу Украина и Соединетите Американски Држави, гаранции за нас од Соединетите Американски Држави слични на член 5, како и безбедносните гаранции од европските колеги и од други земји како Канада и Јапонија, се можност да се спречи нова руска инвазија“, рече Зеленски.
„И тоа веќе е компромис од наша страна“, додаде украинскиот претседател, нагласувајќи дека безбедносните гаранции треба да бидат правно обврзувачки.
Зеленски претходно повика на „достоинствен“ мир и на гаранции дека Русија нема повторно да ја нападне Украина, додека се подготвуваше за средби со американски пратеници и европски сојузници во Берлин, со цел ставање крај на најсмртоносниот конфликт во Европа по Втората светска војна.
Под притисок на американскиот претседател Доналд Трамп да потпише мировен договор што во почетокот ги поддржуваше барањата на Москва, Зеленски ја обвини Русија дека ја одолжува војната со смртоносни бомбардирања на градови и на украинската енергетска инфраструктура.
Иако точниот состав на учесниците на состаноците во недела и понеделник не беше објавен, американски функционер изјави дека специјалниот пратеник на Трамп, Стив Виткоф, и зетот Џаред Кушнер патуваат во Германија на разговори со Украинците и Европејците.
Одлуката за испраќање на Виткоф, кој ги водеше преговорите со Украина и Русија за американскиот мировен предлог, се смета за сигнал дека Вашингтон воочил можност за напредок, речиси четири години по почетокот на руската инвазија.
Зеленски изјави дека Украина, Европејците и Соединетите Американски Држави разгледуваат план од 20 точки и дека на крајот од тој процес ќе биде договорен прекин на огнот. Додаде дека Киев нема директни разговори со Русија.
Тој рече дека прекин на огнот долж сегашните фронтовски линии би бил фер опција. Русија побара од Киев да ги повлече своите сили од делови на источните региони Донецк и Луганск, кои Украина сè уште ги контролира.
„На Украина ѝ е потребен мир под достоинствени услови и подготвени сме да работиме колку што е можно поконструктивно. Наредните денови ќе бидат исполнети со дипломатија. Исклучително е важно таа да донесе резултати“, напиша Зеленски претходно на Икс.
Германскиот канцелар Фридрих Мерц во понеделник е домаќин на украинскиот претседател и на европски лидери на самит во германската престолнина, што е најновиот во низата јавни изрази на поддршка за украинскиот лидер од сојузниците низ Европа.
Велика Британија, Франција и Германија работат на доусовршување на американскиот предлог кој, според нацрт објавен во ноември, го повикуваше Киев да отстапи повеќе територија, да се откаже од амбицијата за приклучување кон НАТО и да прифати ограничување на бројот на своите вооружени сили.
Европските сојузници ова го опишаа како „критичен момент“ што може да ја обликува иднината на Украина и настојуваа да ги зајакнат финансиските можности на Киев преку користење на замрзнатиот имот на Руската централна банка за финансирање на украинскиот воен и цивилен буџет.
Рускиот претседател Владимир Путин претходно во декември ги прими Виткоф и Кушнер на состанок. Кремљ соопшти дека средбата била „конструктивна“, иако не бил постигнат значителен напредок.
Зеленски изјави дека стотици илјади луѓе сè уште се без струја поради руските напади врз снабдувањето со енергија, греење и вода низ Украина, при што објави фотографии од запалени и уништени згради.
„Русија ја одолжува војната и се обидува да му нанесе што поголема штета на нашиот народ“, рече Зеленски. „Русите оваа недела лансираа повеќе од 1.500 ударни дронови, речиси 900 наведувани воздушни бомби и 46 ракети од различни типови врз Украина“, додаде тој.
