Новата шефица на влада ќе биде 39-годишната Јулија Свириденко, единствениот кандидат за позицијата. Се очекува таа да ја предводи реконструираната влада чија клучна задача ќе биде развој на домашната воена индустрија и оживување на економијата што преживува благодарение на западните кредити.
Изборот на Зеленски за младата економистка добро позната во Вашингтон покажува колку му е важно да ги поправи односите со администрацијата на претседателот Трамп по неуспешната посета на Белата куќа во февруари.
Премиерот во заминување Денис Шмихал, според најавите, треба да ја преземе функцијата министер за одбрана – потег што покажува колку е важно за Киев сега да го зајакне капацитетот на одбранбената индустрија како клучна одбрана против Русија.
Но, бидејќи Зеленски сè уште се потпира на мал круг блиски соработници за најобемната реконструкција на владата од почетокот на војната, дел од Украинците би можеле да бидат разочарани од отсуството на поширока кадровска промена.
За разлика од Шмихал, Свириденко има многу попрепознатлив јавен профил и веќе одигра важна улога во зајакнувањето на врските со Соединетите Американски Држави. Таа беше и еден од главните преговарачи во склучувањето на договор што му дава на Вашингтон привилегиран пристап до големи делови од минералното богатство на Украина.
„Нејзината номинација испраќа порака до Вашингтон дека Киев ги става односите со САД на врвот на своите приоритети“, изјави за Ројтерс политичкиот аналитичар Микола Давидјук.
„За нас, тоа партнерство не е само финансиско, туку се базира на вредности, заеднички проекти и воопшто заеднички напредок“, додаде тој, коментирајќи ја логиката зад изборот на Зеленски.
Шмихал (49) е украински премиер со најдолг стаж. Иако преминувањето на позицијата министер за одбрана формално изгледа како деградирање, Зеленски добива искусен технократски економист на чело на одделот што управува со најголемиот дел од државните финансии.
Во буџетот за 2025 година се издвоени 2,23 трилиони гривни (53,2 милијарди долари) за одбрана, што е приближно 26% од БДП. Министерството досега беше цел на јавни критики за лоша организација и проблеми со набавките, додека Украина се бори со побројна и подобро опремена руска армија.
„Ова е министерство кое страда од недостаток на систематско управување практично од почетокот на војната“, рече Хлиб Вишлински, директор на Центарот за економска стратегија од Киев. Тој ја нарече номинацијата на Шмихал „исклучително добар потег“.
Од економска страна, Украина се соочува со тешка задача за пронаоѓање средства за покривање на се поголемиот буџетски дефицит, особено во светло на очекуваниот пад на странска помош, додека трошоците за одбрана продолжуваат да растат.
Службениците проценуваат дека на Украина ќе ѝ бидат потребни околу 40 милијарди долари меѓународно финансирање во 2026 година, со можен недостиг од околу 19 милијарди долари.
Како што војната се одолговлекува, одржувањето на стабилноста станува сè потешко, а ситуацијата дополнително се комплицира со недостатокот на способни луѓе во владата, предупредува пратеникот од опозицијата Андриј Осадчук.
„За Зеленски и неговата коалиција е сè потешко да привлечат нови, способни луѓе на министерски позиции“, рече Осадчук од партијата Холос. Тој предупредува дека ова може да доведе до „стагнација“ во извршната власт.
Овој месец, владата на Шмихал беше критикувана од деловната заедница и граѓанското општество поради отфрлањето на кандидатурата на шефот на економска безбедност кој беше едногласно поддржан од меѓународно надгледувана комисија.
Други опозициски политичари го критикуваа Зеленски за сè поголемо потпирање на тесен круг лојалисти.
„Кратката клупа на Зеленски веќе се претвори во столче на кое има место за пет или шест лица“, напиша пратеничката Ирина Херашченко од партијата на поранешниот претседател Петро Порошенко.
„Единствената иновација (во назначувањето на Свириденко) е што сега е додадена жена менаџер.“
Изборите се забранети во Украина додека е на сила воената состојба, што повеќето граѓани го сметаат за оправдано со оглед на раселувањето на милиони луѓе и постојаните руски напади.
Но, тоа исто така значи дека нови политички лидери тешко можат да се пробијат.
И додека Зеленски сè уште ужива широка јавна поддршка, владата и многу сегашни и поранешни високи функционери се соочија со обвинувања за корупција и некомпетентност. Минатиот месец, заменик-премиер беше обвинет за примање поткуп од 345.000 долари.
„Украинската влада и парламентот уживаат многу ниско ниво на доверба од граѓаните“, рече Антон Грушецки, директор на Меѓународниот институт за социологија во Киев.
Сепак, тој додава дека мнозинството Украинци, иако сакаат политичко освежување, ја отфрлаат идејата за воени избори и сметаат дека одбраната од Русија е поважен приоритет.
