Десет милиони луѓе во радиус од 150 километри од епицентарот требало да го добијат предупредувањето од највисоко ниво на Гугл, кое ќе им кажало дека имаат до 35 секунди да најдат безбедно место. Наместо тоа, само 469 такви предупредувања биле испратени за првиот земјотрес со јачина од 7,8 степени.
Гугл потврди за Би-би-си дека половина милион луѓе добиле предупредување од пониско ниво, дизајнирано за благи потреси. Технолошкиот гигант претходно тврдеше дека системот „работел добро“. Системот работи на Андроид уреди, кои сочинуваат повеќе од 70% од мобилните телефони во Турција.
Многумина спиеле кога се случи земјотресот
Повеќе од 55.000 луѓе загинаа кога два големи земјотреси ја погодија југоисточна Турција на 6 февруари 2023 година, а повеќе од 100.000 беа повредени. Многумина спиеле во згради што се урнаа кога се случија потресите.
Системот за рано предупредување на Гугл беше активен на денот на земјотресите, но ја потцени јачината на потресите. „Продолжуваме да го подобруваме системот врз основа на она што го дознаваме за секој земјотрес“, рече портпарол на Гугл.
Системот на Гугл, наречен Известувања за земјотреси на Андроид (АЕА), може да детектира потреси од голем број мобилни телефони што го користат оперативниот систем Андроид. Бидејќи земјотресите се движат релативно бавно низ Земјата, во тој момент може да се испрати предупредување.
Предупредувања „преземи акција“ и „биди внимателен“
Најсериозното предупредување на Гугл се нарекува „преземи акција“, кое активира гласен аларм на телефонот на корисникот, занемарувајќи ја поставката „не вознемирувај“ и го прекрива екранот со предупредувачка порака.
Ова е предупредување што треба да се испрати до луѓето кога ќе се открие силен потрес што би можел да е загрозувачки. АЕА исто така има и помалку сериозно предупредување „биди внимателен“, дизајнирано да ги извести корисниците за потенцијални мали потреси, што е предупредување што не ја занемарува поставката „не вознемирувај“.
Предупредувањето „преземи акција“ беше особено важно во Турција поради катастрофалниот потрес и затоа што првиот земјотрес се случи во 4:17 часот наутро, кога многу корисници спиеја. Само посериозно предупредување би ги разбудило.
Истражувачите ја симулираа ситуацијата
Истражувачите на Гугл напишаа во списанието Сајанс за тоа што тргнало наопаку, наведувајќи „ограничувања на алгоритмите за детекција“.
За првиот земјотрес, системот го проценил потресот помеѓу 4,5 и 4,9 степени, кога всушност бил 7,8. Вториот поголем земјотрес подоцна истиот ден исто така бил потценет, и овој пат системот испратил предупредувања „преземи акција“ до 8.158 телефони и предупредувања „биди внимателен“ до нешто помалку од четири милиони корисници.
По земјотресот, истражувачите на Гугл го промениле алгоритмот и повторно го симулирале првиот земјотрес. Овој пат, системот генерирал 10 милиони предупредувања „преземи акција“ за оние кои биле најмногу изложени на ризик и дополнителни 67 милиони предупредувања „биди внимателен“ за оние кои живеат подалеку од епицентарот.
Критика кон Гугл
„Секој систем за рано предупредување за земјотреси се соочува со истиот предизвик – прилагодување на алгоритмите за настани со голема магнитуда“, изјави Гугл за Би-би-си.
Елизабет Реди, доцент на Рударскиот факултет во Колорадо, рече дека е загрижувачко што биле потребни повеќе од две години за да се добијат овие информации. „Навистина сум фрустрирана што требаше толку долго. Не зборуваме за мал настан – луѓе умреа – и не го видовме ефектот на ова предупредување на начинот на кој би сакале“, предупреди таа.
Гугл нагласува дека неговиот систем е наменет да биде комплементарен, а не замена за националните системи.
