„Ќе има некои лоши работи за двајцата“, призна Трамп. Да замислиме поинаков вид размена. Да претпоставиме дека Куба ги нападнала Соединетите Американски Држави, го окупирала поголемиот дел од Флорида, оправдувајќи го тоа со тврдењето дека таму живеат многу Кубанци, како и три четвртини од Тексас, а потоа се согласила да се повлече од Тексас ако Америка ѝ ја отстапи цела Флорида. Дали тоа би се квалификувало како размена? И дали тоа би било „за добро“ на Соединетите Американски Држави?
Лоши преседани во сè похаотичен свет
Неправедно е територијалната агресија да се наградува со територијални отстапки. Ваквите отстапки сигурно би поставиле лоши преседани во сè похаотичниот свет. Но, иако овие големи прашања се важни, не смееме да ја изгубиме од вид човечката цена што таквата „размена“ би ја наметнала на украинскиот народ.
Веднаш да се отстапат сите територии што Украина сè уште ги држи во регионот Доњецк, како што наводно бара Русија, би било катастрофално за стотиците илјади невини цивили кои сè уште се обидуваат да живеат во воената зона.
Го посетив Доњецк за прв пат во 2015 година, продолжува Хусарска, од почетокот на руската инвазија, често патувам во делови од земјата кои сè уште се под украинска контрола, доставувајќи медицински материјали и автомобили заедно со хуманитарната група „Помош на Украина“. Оваа недела ја правам мојата 32-ра испорака.
Луѓето овде знаат што значи руска окупација
Градовите Славјанск, Краматорск, Дружковка и сега уништената Костјантиновка беа накратко окупирани во 2014 година од проруските паравоени сили, пред да се повлечат. Луѓето тука знаат што значи руска окупација и не сакаат повторно да ја доживеат. Доколку самитот доведе до договор со кој се бара Украина да се повлече, поголемиот дел од населението би избегало во други делови на Украина или дури и во странство.
Сè уште има некои, познати како „оние што чекаат“, кои би можеле да бидат среќни да ја пречекаат руската армија. Но, повеќето симпатизери одамна избегаа, или во самата Русија или во она што Украина ги нарекува свои „привремено окупирани територии“.
Ситуацијата на окупираните територии е очајна и оние што се преселиле таму веројатно жалат. Во Доњецк, некогаш успешен град кој беше домаќин на Европското првенство во фудбал во 2012 година, водата е достапна само неколку часа на секои неколку дена, па дури и таа вода не е за пиење.
Потоа, претежно има постари луѓе, кои често велат: „Што ме интересира во која валута купувам?“ Тие генерално се повеќе носталгични за Советскиот Сојуз од нивната младост отколку ентузијастични за руската анексија. Откако издржале бесконечно руско гранатирање и напади со беспилотни летала, и тие можеби ќе претпочитаат да избегаат.
Некои едноставно нема да можат да останат
Има и такви кои едноставно нема да можат да останат. Според она што го видов додека патував во тие региони во последните три години, повеќето цивили во неокупираните делови од регионот Доњецк доаѓаат во контакт со вооружените сили на Украина и заработуваат за живот од тоа.
Украинците кои ги издаваат своите куќи на војници или им даваат попусти во нивните ресторани со пилешко и боршч би биле третирани како соработници кои „материјално“ го поддржуваат „непријателот“ под дојдовниот руски режим. Ќе бидат малтретирани или полошо.
Доколку повлекувањето биде принудно, Украина ќе се најде соочена со бран човечка беда од приближно четврт милион луѓе. Раселувањето на населението би било споредливо со она што следеше по инвазијата во февруари 2022 година, освен што сега ќе биде наметнато врз земја исцрпена од повеќе од 1.267 дена немилосрдна војна.
Оние кои веќе заминаа, како мојата пријателка Олга Александровна од Костјантиновка, која толку се надеваше дека ќе ги види своите лалиња како цветаат, барем можеа да ги спакуваат своите торби и да најдат инвалидски колички за своите стари родители и кафези за своите миленици. Оние кои ќе мора да заминат денес ќе мораат брзо да се справат со застрашувачка логистика.
Зимската војна во Финска создаде 400.000 бегалци
Бидејќи есента и зимата доаѓаат, тие нема да можат да преживеат во шатори. Но, имајќи ја предвид штетата што војната ја предизвика на инфраструктурата и станбениот фонд, особено поради неодамна зголемените ноќни напади со беспилотни летала и ракети, не е јасно какви алтернативи би постоеле воопшто.
Минатата година двапати ја посетив Финска, пишува Хусарска, најновата членка на НАТО. Разговарав со локалните жители, активисти вклучени во помагањето на Украина и оние кои живеат во близина на руската граница и ги следат вестите за војната.
Секој што го запознав ја спомена Зимската војна, за време на која Советскиот Сојуз ја нападна Финска, наводно за да создаде тампон зона околу Ленинград (денешен Санкт Петербург). Секој со кого разговарав познаваше некого од Карелија, приближно 12 проценти од финската територија што Финска мораше да ја отстапи за да ја зачува својата независност.
Зимската војна одзеде животи на околу 25.000 Финци и можеби десет пати повеќе советски војници. Повеќе од 400.000 жители на покраината Карелија станаа бегалци и мораа да се преселат во други делови на Финска.
„Смрдлива депонија“
Финците кои ја посетиле советска (а сега руска) Карелија велат дека е во многу лоша состојба. Опозициски руски канал на Телеграм го кажува тоа поотворено: „Советите го претворија некогаш просперитетен фински регион во мизерна, смрдлива депонија“.
Можеби на крајот, Украина ќе мора да отстапи дел од територијата за да ја задоволи Русија. Украинците велат дека можеби по смртта на Путин, дипломатијата би можела да ги исправи овие очигледни неправди. Но, човечката цена на таквата одлука би била неверојатно висока. За оние кои ќе избегаат, се разбира, но и за оние кои ќе останат. Со сето должно почитување кон Трамп, фразата „некои лоши работи“ можеби не ја опфаќа целосно.
