Зборувајќи пред новинарите во средата по состанокот на министрите за надворешни работи на Г7, Рубио се пожали: „Не ни останува многу за санкционирање. Мислам, ги погодивме нивните големи нафтени компании, што е она што сите го бараа“.
Новите санкции против Роснефт, Лукоил и нивната мрежа на подружници формално стапуваат на сила следната недела, но исклучоци веќе се собираат. Унгарија, на пример, обезбеди едногодишно одложување, а и други земји најавуваат дека би можеле да го побараат истото. Овие мерки, осмислени да го погодат примарниот извор на финансирање на московската војна во Украина, покажуваат пукнатини во единствениот економски фронт уште пред да бидат целосно применети.
Рубио тврди дека приоритет сега е спроведување на постојните санкции и директно го посочи прстот кон Европа кога станува збор за справување со руската „флота во сенка“ – стотици танкери кои транспортираат нафта кршејќи ги прописите.
„САД можат да санкционираат многу повеќе“
Сепак, аналитичарите остро не се согласуваат со проценката на Рубио за исцрпеност на опциите, кои гледаат многу повеќе простор за дејствување.
Кимберли Донован, директорка на Иницијативата за економска државност во Атлантскиот совет, за Киев пост изјави дека идејата дека САД остануваат без цели е едноставно погрешна. „Всушност, американската влада може да воведе доста повеќе санкции кога станува збор за Русија“, рече таа.
Според Донован, зголемувањето на барањата за лиценци до Министерството за финансии на САД – каде што компаниите бараат повеќе време да се повлечат од работењето со Роснефт и Лукоил – е „добар сигнал“ дека санкциите имаат вистинско влијание. Сепак, вистинското ограничување не е од техничка природа. „Тоа е политичка волја“, нагласи таа, објаснувајќи: „Ако овие „големи удари“ се сè што администрацијата планира да направи, тогаш ни треба агресивно спроведување и силен дипломатски притисок за да им се даде важност“.
Донован, исто така, посочи неколку клучни сектори што западните влади досега во голема мера ги избегнуваа, како што се течниот природен гас (ЛНГ), петрохемиската индустрија и дополнителни руски банки.
Флота во сенка: САД го вперуваат прстот кон Европа, аналитичарите возвраќаат
Рубио ја претстави борбата против „флотата во сенка“ – стотици често застарени и несигурни танкери кои работат под радарот – како првенствено европска задача. Донован категорично не се согласува.
„Тоа беше дел од пристапот на Г7 од самиот почеток“, рече таа, додавајќи: „Гонењето на оние што го прекршија ограничувањето на цената на нафтата беше мултилатерален напор – а не европски каприц“. Таа истакна дека САД имаат многу добра причина да се вклучат, бидејќи Иран и Венецуела исто така ја користат истата тактика. Координираниот притисок од Г7 би можел да ги погоди сите три противници истовремено.
Канада неодамна предложи формирање мултинационална работна група за споделување и спроведување на разузнавачки информации, но Вашингтон наводно се двоуми. „Се согласувам со Канаѓаните“, рече Донован. „Работната група има смисла. И треба да го прошири – Русија, Иран, Венецуела – целиот екосистем на нелегални превозници на нафта“.
Ризиците, предупредува, не се само геополитички. „Флотата во сенка е климатска катастрофа што чека да се случи“, рече таа. „Веќе видовме заглавување на танкери во Црното Море.“
Дупка во санкциите што Русија може да ја искористи
Иако Европската Унија досега воведе 19 пакети санкции против Русија, насочени кон течен природен гас, криптовалути и руски банки, САД беа побавни и поселективни. Кога беше прашана за важноста на усогласувањето, Донован беше директна.
„Кога Велика Британија, ЕУ и САД се усогласуваат, санкциите имаат многу пошироко влијание“, рече таа. „Кога не се усогласуваат, лошите актери ги искористуваат дупките во законот, арбитража на јурисдикција и парите продолжуваат да течат.“
САД сѐ уште има најмоќна алатка во светот – доларот. Но, таа моќ ја губи силата ако не се користи синхронизирано со сојузниците.
Надвор од листата на санкции
Клучниот заклучок на аналитичарите е дека следната фаза на притисок помалку се однесува на барање нови цели, а повеќе на спроведување на постоечките мерки и креативно усогласување. Донован се залага за мултифункционален пристап кој вклучува користење на поморското право, па дури и на ОН, за сузбивање на „флотата во сенка“.
На крајот, успехот зависи од апетитот на Белата куќа за силна примена и целосна координација со европските партнери. Тврдењето на Рубио дека Вашингтон останал без опции го нагласува растечкото несогласување во рамките на Г7, додека експертите и сојузниците тврдат дека кутијата со алатки сè уште е полна.
Следниот тест е на 21 ноември, кога ќе стапат во сила мерките против Роснефт и Лукоил. Потоа Белата куќа ќе треба да одлучи дали кампањата за санкции ќе заврши со потезите од минатиот месец или ќе влезе во нова, значително поагресивна фаза.
