Трамп ѝ се закани на Русија со нови санкции и воведување царини од 100 отсто за земјите кои купуваат руска нафта – меѓу кои најголеми купувачи се Кина и Индија – ако Путин не се согласи на прекин на огнот во војната во Украина.
Според три извори запознаени со случувањата во Кремљ, Путин верува дека Русија победува и се сомнева дека новите американски санкции, по повеќекратните пакети економски мерки во текот на три и пол години војна, би можеле да имаат сериозно влијание.
Рускиот лидер не сака да го налути Трамп и е свесен дека можеби отфрла шанса да ги поправи односите со Вашингтон и Западот, но неговите воени цели имаат предност, изјавиле два извори.
Путин сака целосна контрола врз регионите Доњецк, Луганск, Запорожје и Херсон, кои Русија веќе ги прогласи за своја територија, а потоа, според еден извор, би бил подготвен да разговара за мировен договор.
„Доколку Путин успее целосно да ги окупира четирите области кои ги анектираше кон Русија, тој би можел да тврди дека неговата војна во Украина ги постигнала своите цели“, вели Џејмс Роџерс, автор на книгата во подготовка „Враќањето на Русија“.
Според првиот извор, тековните преговори, во кои руските и украинските преговарачи разговараа три пати од мај, се обид на Москва да го убеди Трамп дека Путин не го отфрла мирот – иако разговорите се лишени од суштина, освен темите за размена од хуманитарен карактер.
Русија тврди дека е сериозна во врска со согласувањето за долгорочен мир, но дека процесот е попречен од големите разлики во мислењата. Путин ги опиша преговорите како „позитивни“ минатата недела.
Меѓу барањата на Москва се целосно повлекување на Украина од четирите спорни области, неутрален статус на Украина и ограничувања на големината на нејзината армија – барања кои Киев ги отфрла.
Во знак дека сè уште има простор за договор пред крајниот рок, специјалниот претставник на Трамп, Стив Виткоф, треба да ја посети Русија оваа недела, по заострувањето на реториката меѓу Трамп и Москва околу ризикот од нуклеарна војна. Во понеделникот, Русија соопшти дека повеќе не е обврзана со мораториум за нуклеарни ракети со краток и среден дострел.
Кремљ не одговорил на барањето на Ројтерс за коментар. Сите извори зборувале под услов на анонимност поради чувствителноста на ситуацијата.
Иако Трамп го фалеше Путин во минатото и ја спомена можноста за профитабилни деловни односи меѓу двете земји, во последните месеци тој покажува сè поголемо нетрпение. Тој ја изрази својата фрустрација од она што го нарече „глупости“ на Путин и го нарече руското бомбардирање на Киев и другите градови „одвратно“.
Кремљ објави дека ги забележале изјавите на Трамп, но нема да ги коментира.
Украинската премиерка Јулија Свириденко минатата недела го повика светот да изврши „максимален притисок“ врз Русија по најсмртоносниот воздушен напад во Киев оваа година, во кој загинаа 31 лице, вклучувајќи пет деца. Таа го нарече нападот одговор на Русија на ултиматумот на Трамп.
„Претседателот Трамп сака да го запре убивањето, поради што им продава американско оружје на членките на НАТО и му се заканува на Путин со строги царини и санкции ако не се согласи на прекин на огнот“, изјави портпаролката на Белата куќа, Ана Кели.
Напредувањето на руските сили
Според првиот извор на Ројтерс, Путин е приватно загрижен за влошувањето на односите со САД. Тој и понатаму се надева дека Русија би можела да ги обнови трговските и политичките односи со Западот и е „загрижен“ поради незадоволството на Трамп.
Сепак, со оглед на воените успеси на терен и зголемениот притисок врз Украина, Путин не верува дека сега е вистинското време да се стави крај на војната. „Ниту рускиот народ ниту армијата би разбрале ако тој застане сега“, рече изворот.
Роџерс истакнува дека Путин го инвестирал својот политички углед и наследство во оваа војна: „Од неговите претходни изјави, јасно е дека тој се гледа себеси како наследник на руската традиција на отпор кон Западот во одбрана на националните интереси“.
Друг руски извор на агенцијата Ројтерс истакнува дека Путин го цени односот со Трамп и не сака да го налути, но „војната има приоритет – Путин не може да си дозволи да ја заврши војната само затоа што Трамп го бара тоа“.
Трет извор, запознаен со размислувањето на Кремљ, додава дека Русија сака да ги освои сите четири области и не гледа логика во запирањето додека постигнува успеси за време на летната офанзива.
Според податоците на финскиот воен аналитички центар Блек брд груп, Украина изгубила 502 квадратни километри територија во јули, што е најголемата месечна загуба во 2025 година. Русија сега контролира околу една петтина од Украина.
Според првиот извор, Генералштабот на руската армија му кажал на Путин дека украинскиот фронт ќе се распадне за два до три месеци.
Сепак, територијалните добивки на Русија се ограничени – од почетокот на минатата година се освоени само 5.000 квадратни километри, што е помалку од еден процент од вкупната површина на Украина, според јунскиот извештај на Центарот за стратегиски и меѓународни студии (ЦСИС) од Вашингтон.
Западни и украински воени извори признаваат дека Русија напредува, но бавно и со големи загуби. Воените блогери во Русија известуваат дека војниците се заглавени во урбаните и тешко достапните области, но проценуваат дека другите насоки ќе бидат полесни за освојување.
„Тој се заканувал и претходно“
Ултиматумот на Трамп е „болен и непријатен“, но не и катастрофален, вели друг извор. Третиот додава дека преовладува чувството во Москва дека „немаат што повеќе да изгубат“.
Истиот извор додава дека е тешко да се замисли дека Кина ќе престане да купува руска нафта поради наредби на Трамп, предупредувајќи дека мерките на Трамп би можеле да имаат спротивен ефект и да предизвикаат скок на цените на нафтата.
Поради претходните санкции, приходите на руските извозници на нафта и гас значително опаднаа, а странските директни инвестиции се намалија за 63 отсто минатата година, според податоците на Обединетите нации. Околу 300 милијарди долари средства на руската Централна банка се замрзнати во странство.
Сепак, способноста на Русија да води војна остана нечепната, благодарение на пратките муниција од Северна Кореја и увозот на компоненти од Кина, што овозможи огромно зголемување на производството на оружје, пишува Ројтерс. Кремљ постојано повторува дека Русија има „имунитет“ на санкциите.
Самиот Трамп ја призна способноста на Русија да ги заобиколи санкциите. „Тие се итри и вешти во избегнувањето мерки, па ќе видиме што ќе се случи“, изјави тој за новинарите за време на викендот.
Според првиот руски извор, Путин, продолжувајќи ја војната, ја отфрла американската понуда од март дека, во замена за целосно прекин на огнот, Вашингтон да ги укине санкциите, да ја признае руската контрола врз Крим и ќе го прифати де факто владеењето на Москва со териториите кои ги окупира од 2022 година.
„Тоа беше фантастична можност“, вели изворот, „но запирањето на војна е многу потешко отколку започнувањето“.
