Складиштето за оружје Кулпорт на езерото Лох Лонг е едно од најбезбедните и најтајните воени локации во Обединетото Кралство. Во него се чуваат резерви на нуклеарни боеви глави за флотата од четири подморници од класата „тридент“, кои се закотвени во близина.
Документите од Шкотската агенција за заштита на животната средина (Сепа) сугерираат дека дури половина од компонентите во базата го надминале својот проектен век на траење во времето на истекувањето. Сепа рече дека поплавите во Кулпорт биле предизвикани од „недостатоци во одржувањето“, што резултирало со ослободување на „непотребен радиоактивен отпад“ во форма на ниски нивоа на тритиум, кој се користи во нуклеарните боеви глави.
Radioactive water from UK #nuclear bomb base leaked into loch near Glasgowhttps://t.co/A8y82AxNKi
— Dr Paul Dorfman (@dorfman_p) August 9, 2025
Протекувањето беше откриено во серија доверливи извештаи и електронска пошта кои, по шестгодишна правна битка, беа доставени до истражувачката веб-страница Ферет и споделени со Гардијан. Министерството за одбрана и Сепа се обидоа да го спречат нивното објавување, но шкотскиот комесар за информации Дејвид Хамилтон нареди нивно објавување, тврдејќи дека станува збор за „репутација“, а не за национална безбедност.
Документите на Сепа покажуваат дека цевките во Кулпорт пукнале во 2010 година и уште двапати во 2019 година. Едно од протекувањата во август 2019 година ослободило „значајни количини вода“ што го поплавило подрачјето за ракување со нуклеарно оружје. Водата се контаминирала со ниски нивоа на тритиум и течела низ отворен одвод во Лох Лонг.
Иако Сепа нагласи дека нивоата на радиоактивност се многу ниски и не претставуваат закана за здравјето на луѓето, тие открија дека „недостатоците во одржувањето и управувањето со средствата“ доведоа до непотребно создавање на радиоактивен отпад. По внатрешна истрага, Министерството за одбрана вети 23 мерки за спречување на идни инциденти, признавајќи дека недоволната подготвеност предизвикала „забуна“ и „недостаток на комуникација за опасностите“.
Сепак, во 2021 година се случија уште две пукнатини на цевки, што доведе до нова инспекција. Сепа тогаш тврдеше дека напредокот во спроведувањето на ветените мерки „бил бавен и во многу случаи одложен“.
Дејвид Кален, експерт за нуклеарно оружје во лондонскиот тинк-тенк Бејсик, изјави дека повторените инциденти се шокантни, а обидите да се прикријат „скандалозни“.
„Министерството за одбрана спроведува инфраструктурна програма вредна речиси 2 милијарди фунти во Фаслејн и Кулпорт речиси 10 години, и очигледно немале соодветен систем за управување со средства во 2022 година. Овој невнимателен пристап е премногу чест во програмата за нуклеарно оружје и е директен резултат на недостаток на надзор“, рече Кален.
Сепа соопшти дека е „задоволен“ што Кулпорт и Фаслајн направиле „значителни подобрувања во управувањето со средствата и одржувањето“ по споменатите инциденти, кои не се повториле. Секоја година, агенцијата објавува податоци за радиоактивни испуштања, инсистирајќи на тоа дека тие „не се од регулаторно значење“.
Портпаролот на Министерството за одбрана изјави дека тие придаваат „најголемо значење на своите одговорности за безбедно и сигурно ракување со радиоактивни материјали. Во ниту една фаза немало небезбедно испуштање на радиоактивен материјал во животната средина“.
