Земјите од Северна Европа се собираат денеска во Виена за да формираат заеднички фронт пред двегодишните жестоки преговори за следниот седумгодишен буџет на ЕУ.
Ова е прв пат високи претставници од побогатите членки на ЕУ – вклучувајќи ги Франција, Германија и нордиските земји – да се соберат на иста маса за да разработат стратегија за предлогот за буџет на Европската комисија од 1,816 трилиони евра. Целта е да се изгради обединета позиција пред да почнат преговорите со земјите како Полска, Шпанија и Италија, кои се залагаат за поголеми трошоци, особено за земјоделството и финансирањето на посиромашните региони.
Откако буџетот беше објавен на 16 јули, претставниците едвај имаа доволно време да прелистаат стотици страници документација и да почнат да пресметуваат колку нивните земји имаат да добијат и изгубат според новиот план за трошење. Додека формалните преговори штотуку започнуваат, многу работа веќе се работи зад сцената. На состанокот во Виена нема да присуствуваат министри, туку државни службеници, а министрите треба повторно да се изјаснат за буџетот во октомври.
За време на секое преговарање за буџетот, земјите со слични интереси се здружуваат за да развијат заеднички стратегии, да одржуваат состаноци со Комисијата и да споделуваат задачи како што се тестирање формули за распределба на пари. Крајната цел е да се надмудри соперничкиот табор и да се насочи огромниот буџет на ЕУ кон сопствените приоритети. Полскиот европратеник и поранешен комесар за буџет Јануш Левандовски сликовито го кажа тоа: „Во фудбалска смисла, ова е прекин. Тоа е нормално.“
Наместо секоја да се бори за своите интереси, 27-те земји-членки на ЕУ се групирани во два главни табора. Од едната страна се богатите „нето-уплаќачи“ – од Шведска до Франција – кои уплаќаат повеќе во буџетот отколку што земаат и кои генерално се залагаат за помал буџет. Наспроти нив е таборот познат како „Пријатели на кохезијата“, широк сојуз на земји од јужна и источна Европа, вклучувајќи ги Италија, Шпанија и Полска, кои се залагаат за поголем буџет, особено кога станува збор за „кохезионите фондови“ за поддршка на посиромашните региони.
Секако, постојат разлики и во самите табори. На пример, Франција и Холандија, обете нето-уплаќачи, имаат драстично различни ставови за долгот на ниво на ЕУ – Париз го поддржува, додека Хаг се спротивставува. Кога станува збор за земјоделските субвенции, Франција е поблиску до Полска отколку до некои од својот клуб.
Групата, која се состанува во Виена, е предводена од двете најмоќни држави на ЕУ. „На крајот, Франција и Германија се согласуваат за бројка, а ние ги следиме пудлиците“, рекол еден ЕУ-дипломат од еден од нето-уплаќачите, кој побарал да не биде именуван. Во другиот табор, Полска традиционално ја презема водечката улога како најголем примател на пари од буџетот на ЕУ.
Сепак, деценискиот сојуз меѓу Варшава и Будимпешта е поткопан од потезите на унгарскиот премиер Виктор Орбан, чие демократско уназадување доведе до тоа Комисијата да ѝ одземе на Унгарија милијарди евра. Ова отвори простор за медитеранските земји да преземат посилна координативна улога во рамките на коалицијата.
Европската комисија ќе лобира кај националните влади да се држат што е можно поблиску до нејзиниот оригинален предлог. Во наредните месеци, комесарот за буџет, Пјотр Серафин – поранешен полски амбасадор во ЕУ, кој го познава Советот „како својот џеб“ – ќе посредува во разговорите меѓу двата табора. Искусниот преговарач Левандовски верува дека комесарот мора да се води од принципот „раздели, па владеј“ наместо да ги консолидира блоковите. Тој го советуваше Серафин, кој некогаш беше негов асистент, да „им пристапи на земјите една по една… наместо да се соочи со две големи групи“, бидејќи тоа ја ослабува преговарачката моќ на земјите-членки во однос на Комисијата.
Иако претстојат тешки и драматични дискусии, преговарачите се сигурни во неколку работи. „Овој предлог на Комисијата нема да биде конечен, сите ќе мора малку да се поместат… Но, секогаш се постигнува договор, па затоа и овој пат ќе успееме“, заклучи Стефан Имхоф од австриското Министерство за финансии.
