„Ова е вистинска криза“, кажа Јергенсен во интервју. „И не е доволно само да се зборува за тоа“. Новиот пакет мерки затоа има за цел да ослободи јавни средства за изградба на нови домови, да ги следи шпекулациите на пазарот на недвижности и да им даде на регионалните и локалните власти алатки за ограничување на краткорочните изнајмувања кои придонесуваат за недостигот на станови.
„Планот ќе биде мешавина од конкретни акции на ниво на ЕУ и препораки кои државите членки можат да ги спроведат“, кажа Јергенсен, нагласувајќи дека Комисијата сака да ги овласти националните, регионалните и локалните власти без да ги пречекори своите овластувања. Тој предупреди дека проблемот со домувањето влијае на милиони луѓе и дека неактивноста им користи на десничарските популисти кои го искористија незадоволството од цените за да победат на изборите во Холандија и Португалија.
„Обично ЕУ тука не играше голема улога “, додаде тој. „Тоа мора да се промени“.
Најконкретната мерка која се очекува е ревизија на правилата за државна помош за да им се олесни на националните влади да градат станови по прифатливи цени. Државите членки долго време се жалеа дека јавните средства можат да се користат само за обезбедување станови за семејства со ниски приходи. Новите регулативи ќе овозможат користење на овие средства за сите групи кои се исклучени од пазарот поради високите цени, вклучително и оние со средни приходи.
Пакетот, исто така, ќе понуди алатки за регулирање на туристичките станови кои ја влошуваат кризата со домувањето во градови како Барселона, Фиренца и Прага. „Не сум на страната на луѓето кои повикуваат на забрана за краткорочни изнајмувања“, појасни Јергенсен, но предупреди дека моделот расте со брзина „што никој не можеше да ја замисли, при што краткорочните изнајмувања сочинуваат 20 проценти од домовите во некои многу прометни области“. Според него, тоа се претворило во „машина за пари наместо она што требаше да биде“.
Комесарот нагласи дека одлуката за користење на овие алатки ќе зависи од националните, регионалните и локалните лидери. „Ние нема да присилиме никого да направи ништо“, рече тој. „Ако мислите дека статус кво е во ред, можете да ги оставите работите какви што се“.
Планот, исто така, се занимава со шпекулациите на пазарот на недвижности. Јергенсен истакна дека европскиот станбен фонд се третира како „злато или биткоин и други инвестиции направени исклучиво за заработка“, што ја игнорира клучната општествена улога на домувањето. „Да имате покрив над главата, пристоен дом… е човеково право“, истакна тој.
Како прв чекор ЕУ ќе ги следи шпекулациите за да го утврди обемот на проблемот, иако Јергенсен признава дека понатамошните дејствија ќе бидат политички предизвик. „Иако никој всушност не вели дека овој проблем не постои, постои политички конфликт околу тоа дали е тоа добра или лоша работа.“ Сепак, додаде тој, регулативата е клучна за функционирањето на внатрешниот пазар.
Пакетот на комисијата ќе вклучува и нова стратегија за градење насочена кон намалување на бирократијата и создавање заеднички стандарди, така што материјалите произведени во една држава членка ќе можат полесно да се користат во друга. Планот, исто така, се занимава со проблемот на бездомништвото, кој влијае на повеќе од еден милион луѓе во Европа. „Сакаме да разгледаме какви права имаат и како тие права се почитуваат“, кажа Јергенсен.
Тој нагласи дека сложеноста на кризата со домувањето бара „холистички“ пристап и дека планот не претставува преземање на овластувањата од страна на Комисијата. Локалните и националните власти остануваат клучни за решавање на кризата. „Но, постојат области каде што не сме направиле ништо и каде што *можеме* да направиме нешто“, кажа тој.
Иако голем дел од планот ќе биде во форма на препораки, Јергенсен ги предупреди политичарите да не ги игнорираат. Тој кажа дека Комисијата нуди решенија и „креаторите на политики мора да одговорат пред своето население ако не направат нешто што е прилично очигледно дека би можеле да го направат“. Тој заврши со строго предупредување: „Со почит им порачувам на донесувачите на одлуки низ цела Европа или да го сфатат овој проблем сериозно, или да прифатат дека ќе мора да ја предадат власта на популистите“.
Ираче Гарсија, раководителка на Клубот на социјалисти и демократи (СиД), која предложи таков план во Европскиот парламент, кажа:
„Денес достигнуваме историска пресвртница. Првиот европски план за прифатливо домување, кој потврдува дека домот е фундаментално право, е резултат на тригодишна интензивна работа и, пред сè, резултат на решителноста на целото социјалдемократско семејство да го стави домувањето во центарот на европската агенда“, кажа Гарсија.
„Се соочуваме со социјална вонредна состојба. Цените на становите во ЕУ се зголемија за 53 отсто, а кириите за 25отсто. Дури 62 отсто од населението се плаши дека нема да можат да си дозволат дом. Повеќе од 1,2 милиони луѓе, вклучувајќи 400.000 деца, во моментов се без дом“, кажа Гарсија.
„Сега е време планот брзо и амбициозно да се спроведе, со големи инвестиции: 300 милијарди евра за прифатливо и квалитетно домување, од кои најмалку 100 милијарди евра преку субвенции и државна помош. Мора да ги регулираме краткорочните изнајмувања на европско ниво за да ги вратиме градовите на оние што живеат и работат во нив. Мора да ги заштитиме станарите, да ги запреме семејните иселувања и да обезбедиме фер и безбедни договори. Исто така, ни треба јасен план за искоренување на бездомништвото до 2030 година. Времето на шпекулации мора да заврши, бидејќи правото на дом е над профитот на неколкумина“, порача Гарсија.
