Кремљ долго време ја форсираше стратегијата од минатите војни во Чеченија и Сирија: брутални кампањи за бомбардирање кои не прават разлика помеѓу легитимни воени и цивилни цели. Рускиот претседател Владимир Путин сака да ја скрши волјата на Украинците. И покрај неговата брутална тактика, НАТО одбива да воспостави зона на забранети летови над Украина.
Страв од ескалација и директен конфликт
Причината за ова воздржаност е едноставна: стравот од ескалација и директен конфликт меѓу руските и силите на НАТО. За зона на забранети летови ќе треба авиони на НАТО да патролираат над украинската територија. Заштитата на тие авиони со екипаж можеби дури ќе бара неутрализирање на напредните руски системи за воздушна одбрана С-400 и во Русија и во Белорусија.
Тоа веројатно би барало правила на ангажман што им овозможуваат на борците на НАТО да соборуваат не само руски беспилотни летала и ракети, туку и бомбардери и борбени авиони со екипаж, пишува за Блумберг Џејмс Ставридис, пензиониран американски адмирал.
Во текот на војната, постоеше загриженост дека директната конфронтација во воздухот би можела да доведе до тотална војна на копно и во водите на Црно Море, заедно со проширените сајбер напади на Москва врз западните земји.
На темниот крај од спектарот, секако, би била тактичката нуклеарна детонација, закана што рускиот претседател Владимир Путин и неговите помошници често ја упатуваат. Разбирливо е што НАТО повлече линија за обезбедување сè посмртоносно оружје за Украинците и за примена на дипломатски и економски притисок врз Москва.
Но, почнувајќи од минатата недела, таа пресметка можеби ќе се промени со оглед на значителното навлегување на (наводно) руски беспилотни летала во Полска, членка на НАТО. Дали ова прекршување, кое беше предмет на интензивни консултации според Член 4 во седиштето на НАТО во Брисел, претставува пресвртна точка? (Член 4 се активира кога членка на НАТО верува дека нејзиниот територијален интегритет или политичка независност се загрозени.)
Која е другата опција за притисок врз Русија?
Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, изјави дека она што се случило во Полска не е „изолиран инцидент“. Всушност, романските власти тврдат дека сличен упад се случил во нивниот воздушен простор во саботата.
Во понеделникот полскиот министер за надворешни работи изјави дека сојузниците на НАТО треба да бидат овластени да соборуваат „дронови и други летачки објекти“ над украинска територија. Имајќи го сето тоа предвид, дали НАТО сега треба да воспостави целосна зона на забранети летови? И кои други опции можеме да се разгледаат за да се изврши притисок врз Москва да попушти?
За време на мојот мандат како командант на НАТО во Европа, поминав многу време во воздухопловната база Рамштајн во југозападна Германија, каде што се стационирани повеќе од 15.000 американски војници. Тоа е команден центар на сите воздушни операции на САД во Европа и Африка и центар на сите воздушни операции на НАТО на глобално ниво.
НАТО има свое воздухопловно крило со повеќе од десетина авиони за рано предупредување Е-3 (АВАКС), доволно за одржување на континуиран надзор на украинскиот воздушен простор и источната граница на НАТО.
Новонајавената операција „Источна стража“, иницијатива за зајакнување на источниот крило, ќе ги вклучи борбените авиони Ф-35 „лајтнинг“ на американските воздухопловни сили, најнапредните ловци од петта генерација во светот.
НАТО е исклучително добар во вакви типови операции
Покрај тоа, ќе учествуваат напредни ловци од Полска, Британија, Франција и балтичките држави, вклучувајќи го шведскиот ЈАС 39 „грипен“, францускиот „дасо рафал“ и „еурофајтер тајфун“.
Се сеќавам дека спроведував заеднички воздушни воени вежби пред повеќе од десет години и се восхитував на беспрекорната команда и контрола што одеше од Рамштајн до АВАКС, а потоа до ловците на фронтовската линија. НАТО е исклучително добар во вакви високотехнолошки операции.
Прашањето е дали сме стигнале до точката каде што операцијата „Источна стража“ треба да се премести над Украина. Тоа би можело да биде дел од комбинација од нови мерки што се на маса со месеци, чекајќи одлуки од Вашингтон и Брисел.
Претседателот Доналд Трамп во текот на викендот сигнализираше дека е подготвен да воведе строги секундарни санкции врз земјите што тргуваат со Москва и силно ги повика Европејците да престанат да купуваат руска нафта и гас, што треба да го сторат.
Ракети со долг дострел треба да бидат испорачани во Украина
Крајно време е да се конфискуваат 300 милијарди долари руски „замрзнати средства“, главно во европски финансиски институции. Исто така, снабдувањето на Украина со ракети и дронови со долг дострел, заедно со технологија за насочување, за уништување на руските центри за производство, складирање, сервис и оперативни центри за дронови има смисла.
Да бидеме искрени: зоната за забранети летови е многу агресивен потег и носи реален ризик од понатамошна ескалација. Но, имајќи ја предвид неодговорноста, бруталноста и непопустливоста на Путин, најјасно демонстрирани со неговото игнорирање на личните дипломатски напори на Трамп, стигнавме до моментот кога небото над Украина треба да се затвори.
Во комбинација со други економски и дипломатски алатки, ова може да биде единствениот начин да се убеди Москва дека нејзините обиди да ја освои цела Украина ќе бидат залудни.
