На овие многу тензични избори со неизвесен исход, секоја страна ја обвинува другата за манипулација и обид за заплашување.
Проевропската претседателка Маја Санду, чија Партија за акција и солидарност (ПАС) води на анкетите, но загуби од убедливата победа во 2021 година, го вклучи алармот претходно оваа недела.
Избор помеѓу ЕУ и Русија
Таа ја обвини Москва дека потрошила „стотици милиони евра“ за купување гласови, оркестрирање кампањи за дезинформации на интернет и организирање насилство.
Според Игор Ботан, раководител на молдавскиот тинк-тенк Адепт, Молдавија „никогаш не видела такво ниво (на странско мешање) во изборна кампања“ откако прогласи независност во 1991 година.
Во четврток, Европската Унија, исто така, ја обвини Москва за „длабоко мешање“. Русија ги отфрли обвинувањата и тврди дека молдавските власти шират антируска реторика. Од 1 август, молдавската полиција спроведе повеќе од 600 претреси поврзани со обиди за изборна корупција или дестабилизација, изјави премиерот Дорин Речеан. Десетици лица беа уапсени.
Поранешниот претседател на Молдавија Игор Додон, еден од лидерите на прорускиот Патриотски блок, главната опозициска партија, во петокот изјави дека бил сведок на „агонијата на владата (…) во состојба на паника. Во видеото тој ги повика Молдавците „масовно да гласаат“. „Убеден сум дека опозицијата ќе има мнозинство“, рече Додон во интервју за Франс прес, уверувајќи дека би сакал да ги продолжи „преговорите со ЕУ“.
„Но, ќе ги обновиме и односите со Руската Федерација“, рече Додон, додавајќи дека прво ќе се осврне на социо-економската состојба во земјата, една од најсиромашните во Европа.
Ризик од нестабилност
Поради ваквата состојба, многу Молдавци емигрирале. Повеќе од еден милион живеат во странство, додека околу 2,4 милиони живеат во својата татковина. Гласовите од дијаспората се особено пожелни, бидејќи тие значително придонесоа за реизборот на Санду на претседателските избори минатата година.
Санду успеа да обезбеди отворање на официјални преговори за пристапување на Молдавија во Европската Унија и голема западна финансиска помош за поранешната советска република, во која сè уште има многу луѓе кои зборуваат руски јазик.
На изборите, на кои ќе бидат пополнети 101 места, учествуваат околу 20 партии и независни кандидати. Изборната комисија исклучи две проруски партии од трката поради неправилности во финансирањето, што опозицијата го осуди.
Аналитичарите во интервјуа за Франс прес изразија претпазливост во врска со исходот, кој е „многу тешко да се предвиди“ според Игор Ботан. „Сè ќе се случи во последен момент“, рече Валериу Паша од аналитичкиот центар ВочДог. Паша не ја исклучи можноста за фрагментирано собрание, што би било синоним за нестабилност.
Избирачките места се отворени од 7 часот по локално време, а ќе бидат затворени во 21 часот. Гласачите од дијаспората, од кои 300.000 гласаа во 2024 година, и од прорускиот сепаратистички регион Придњестровје, ќе бидат особено внимателно следени.
Во 2021 година, излезноста на национално ниво достигна 52,3 проценти. ПАС победи со 52,8 проценти од гласовите во споредба со 27,2 проценти за Блокот на социјалисти и комунисти (БЕСК) на Додон.
