Портпаролот на Кремљ Дмитриј Песков им изјави на новинарите дека прашањето за членството на Украина во НАТО е едно од клучните. „Ова прашање е еден од камен-темелниците и бара посебна дискусија“, кажа Песков за време на дневниот брифинг. Тој додаде дека Москва чека Соединетите Американски Држави да „го испорачаат концептот кој се дискутира денес во Берлин“, во услови на засилени дипломатски напори речиси четири години по почетокот на руската инвазија.
Во неделата, украинскиот претседател Зеленски помина околу пет часа во разговори со американските преговарачи во Берлин, а состаноците продолжија денес. Домаќин на разговорите е германскиот канцелар Фридрих Мерц, а се очекува и доаѓање на други европски лидери.
Пред состаноците Зеленски јавно призна дека некои членки на НАТО се противат на влезот на Украина и ја изрази подготвеноста на Киев да се откаже од своите амбиции за членство, што претставува голема промена со оглед на тоа што членството во НАТО е вградено во украинскиот устав како заштита од руска агресија.
„Од самиот почеток, желбата на Украина беше да се приклучи на НАТО – ова се вистински безбедносни гаранции“, им кажа Зеленски на новинарите. „Некои партнери од САД и Европа не ја поддржаа оваа насока“.
Тој објасни дека Украина сега бара правно обврзувачки билатерални безбедносни гаранции од Соединетите Американски Држави, споредливи со Член 5 на НАТО за заемна одбрана со обврски од европските сојузници и други партнери како што се Канада и Јапонија.
„Ова е веќе компромис од наша страна“, рече Зеленски, нагласувајќи дека сите гаранции мора да бидат извршни за да се спречат идни руски напади.
Русија постојано бараше Украина формално да се откаже од своите аспирации за НАТО, да усвои трајна неутралност и да го забрани присуството на трупи на НАТО на нејзина територија. Претседателот Владимир Путин, исто така, инсистира Киев да ги повлече своите сили од делови од источните региони Доњецк и Луганск – познати како Донбас – кои сè уште се под украинска контрола.
Според службено лице запознаено со преговорите, американските преговарачи наводно вршат притисок врз Украина да се откаже од контролата врз Донбас како услов за мировни преговори, што Киев го одбива. „Путин сака територија“, изјавил изворот за Франс прес, додавајќи дека Вашингтон бара од Украина да се „повлече“ од регионот, што е неприфатливо за Киев.
„Малку е изненадувачки што Американците ја заземаат руската позиција по ова прашање“, додал изворот. Москва моментално држи под контрола поголем дел од Доњецк и Луганск, кои нелегално ги прогласи за своја територија, додека украинските сили сè уште контролираат околу 10 отсто од областа.
И покрај подготвеноста на Зеленски да направи компромис за членството во НАТО, украинските функционери досега останаа цврсти во својот став дека нема да ја предадат својата територија.
