Немирите почнаа во неделата, кога трговците во Големата чаршија во Техеран штрајкуваа откако ријалот падна на историски ниско ниво на отворениот пазар. Оттогаш, според снимките потврдени од Би-би-си, протести избувнаа во Карај, Хамедан, Кешм, Малард, Исфахан, Керманшах, Шираз и Јазд.
На снимките се гледа и како полицијата се обидува да ги растера демонстрантите со солзавец. Иранската влада објави дека „ги препознава протестите“ и ќе ги слуша „со трпение, дури и ако се соочи со остри гласови“.
For the record of history ✌🏻
Iran, December 29, 2025#Iran pic.twitter.com/0p5Fp2AmGK
— Masih Alinejad 🏳️ (@AlinejadMasih) December 30, 2025
Реакцијата на претседателот и смената на гувернерот на централната банка
Иранскиот претседател Масуд Пезешкијан напиша доцна во понеделникот на социјалната мрежа Икс дека му наредил на министерот за внатрешни работи да започне разговори со, како што ги нарече, „претставниците“ на демонстрантите, за да можат да се преземат мерки за „решавање на проблемот и одговорно дејствување“.
Во исто време, Пезешкијан ја прифати оставката на гувернерот на Централната банка на Иран, Мохамед Реза Фарзин, и го назначи поранешниот министер за економија и финансии Абдолнасер Хемати за негов наследник.
На протестите им се придружија студенти, кои извикуваа антивладини слогани, вклучувајќи „Смрт на диктаторот“, алудирајќи на врховниот лидер ајатолах Али Хамнеи, кој ја држи клучната политичка моќ во земјата.
Некои демонстранти извикуваа слогани за поддршка на синот на соборениот шах, Мохамед Реза Пахлави, вклучувајќи „Да живее шахот“. Реза Пахлави, кој живее во егзил во Соединетите Американски Држави, на Икс порача: „Јас сум со вас. Победата е наша затоа што нашата кауза е праведна и затоа што сме обединети“. Тој додаде дека „сè додека овој режим е на власт, економската состојба во земјата ќе продолжи да се влошува“.
“Death to the dictator”
“Death to Khamenei”Tehran, Iran pic.twitter.com/uqf5SSxcVz
— Alireza Nader علیرضا نادر (@AlirezaNader) December 29, 2025
Поддршка за демонстрантите од САД
Поддршка на протестите им изрази и Американскиот Стејт департмент преку својот профил на персиски јазик на Икс, наведувајќи дека САД „ја фалат нивната храброст“ и стојат покрај оние што бараат „достоинство и подобра иднина по годините неуспешни политики и лошо економско управување“.
Според извештаите, Иран бил една од главните теми на средбата меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во понеделникот на Флорида. По заедничката прес-конференција, Трамп не кажа дали ја поддржува промената на режимот во Иран, но кажа: „Тие имаат многу проблеми: огромна инфлација, нивната економија е скршена, економијата не функционира и знам дека луѓето не се многу задоволни“.
Трамп кажа и дека би можел да поддржи нов бран израелски воздушни напади ако Иран ја обнови својата балистичка ракетна или нуклеарна програма. „Ако продолжат со ракетите, да. Нуклеарно, брзо, океј? Како прво е апсолутно да, второ би го направиле веднаш“, кажа тој.
As someone who has been to Iran and has Iranian family, I can tell you they hate the government.
Before Islamists seized power, Iran was free and prosperous.
I hope they can get enough support over throw the Islamist regime once and for all. pic.twitter.com/TCMxVJkj8a
— Alex Armstrong (@Alexarmstrong) December 30, 2025
Санкции и длабока економска криза
Според Ројтерс, иранската економија е во тешка криза со години, особено откако САД повторно воведоа санкции во 2018 година, кога американскиот претседател Доналд Трамп ги повлече САД од меѓународниот договор за нуклеарната програма на Иран за време на неговиот прв мандат. Санкциите на Обединетите нации беа повторно воведени во септември, а Ројтерс објави во октомври дека се одржани бројни состаноци на високо ниво за да се спречи економски колапс, да се заобиколат санкциите и да се ограничи јавното незадоволство.
Растечките нееднаквости помеѓу животниот стандард на обичните Иранци и религиозната и безбедносната елита, заедно со лошото економско управување и раширената корупција, за кои известуваа дури и државните медиуми, дополнително го поттикнаа незадоволството. Инфлацијата ги турна многу цени надвор од дофатот на мнозинството од населението.
Според приватните берзи, ријалот падна на 1,4 милиони ријали за американски долар, рекордно ниско ниво, откако ја започна годината на 817.500 ријали за долар. Официјалните податоци покажуваат дека од почетокот на иранската нова година на крајот на март, годишната месечна инфлација не паднала под 36,4 отсто.
Страв од повторување на масовните немири
Врховниот лидер на Иран постојано изјавуваше дека израелската влада се надевала дека за време на јунската војна во Иран ќе избувнат масовни протести и ќе го соборат режимот. „Тие сакаа да предизвикаат немири на улиците… Но, народот воопшто не беше под влијание на она што го сакаше непријателот“, кажа Хамнеи во септември.
Иран уште во 2022 година беше погоден од бран протести поради зголемувањето на цените, вклучително и цените на лебот, а во текот на 2022 и 2023 година, властите се соочија со најлошите немири во последните години, предизвикани од смртта на младата Иранка, Махса Амини, во притвор на моралната полиција.
Тензиите повторно се зголемија по 12-дневната војна меѓу Израел и Иран во јуни, за време на која САД и Израел извршија воздушни напади врз ирански воени цели и нуклеарни постројки. Иран тврди дека неговата нуклеарна програма е чисто цивилна и дека не се обидува да развие нуклеарно оружје, додека претседателот Пежешкијан во вторникот изјави дека одговорот на Иран на „секој чин на репресивна агресија“ ќе биде „жесток и страшен“.
