Се очекува ЕУ уште утре да го претстави својот прв план за решавање на кризата со домувањето, по неколкумесечни консултации. Оние на првата линија на кризата долго време предупредуваат дека проблемот станал премногу голем за да се игнорира. „Новата пандемија која ги погодува европските градови се нарекува цена на домувањето“, кажа Колбони, кој минатата година го започна сојузот „Градоначалници за домување“ со поддршка на колегите од Париз и Рим.
„И во услови на оваа нова пандемија, европските институции – како што направија со ковидот – мора да издвојат вонредни ресурси за да ја промовираат изградбата на достапни станови за младите луѓе, работничките семејства и урбаната средна класа“.
Во текот на изминатата година алијансата, чии 17 градоначалници претставуваат повеќе од 20 милиони луѓе, ја повика ЕУ да направи повеќе за да се справи со она што го опишува како „социјална вонредна состојба“: вртоглаво зголемените трошоци за недвижности и кирии, за кои вели дека посеале нееднаквост, а во некои случаи помогнале во зајакнувањето на крајната десница.
По долгата кампања и состаноци со високи претставници на ЕУ, алијансата во октомври го поздрави фактот дека политиката за домување – област каде што ЕУ традиционално не се мешала – сега е цврсто на агендата. „Сега таа мора да се претвори во ресурси“, кажа Колбони.
Од Атина до Амстердам и од Болоња до Будимпешта, градоначалниците бараат ЕУ да лансира фонд за прифатливо домување, сличен на програмата Некст џенерејшн ЕУ од ерата на ковид, за да мобилизира најмалку 300 милијарди евра годишно во јавни и приватни инвестиции. Тие исто така сакаат да им се гарантира место на масата при донесувањето одлуки.
Цените на куќите низ ЕУ се зголемија за 48 отсто помеѓу 2010 и 2023 година, според податоците на Евростат, додека кириите скокнаа за 22 отсто во истиот период. До 2023 година, речиси еден од десет луѓе ќе потроши 40 отсто или повеќе од својот расположлив приход за домување, а тој процент се зголемува на 29 отсто во Грција, 15 отсто во Данска и 13 отсто во Германија.
Колбони ја опиша кризата со домувањето како невидена внатрешна закана за блокот, предупредувајќи дека неуспехот да се реши проблемот може да ги наведе граѓаните да ја доведат во прашање способноста на демократиите да ги решат своите најголеми проблеми.
„На истиот начин како што војната во Украина и заканата од Русија секогаш се објаснуваат како фундаментален предизвик за европските вредности и демократии, така е и со цената на домувањето“, кажа тој. „Затоа, треба да се даде ист приоритет“.
Во Барселона, каде што просечната цена на домот се зголемила за речиси 70 отсто во последната деценија, Колбони нема сомнежи за улогата што мора да ја игра ЕУ. „Кога сè ќе се собере, ние го браниме правото да останеме во нашиот град. Овие институции, кои 40 до 50 години го гарантираа правото на слободно движење на капиталот и луѓето, сега мора да ни помогнат да го гарантираме правото на престој“, кажа тој.
Неуспехот да се стори тоа, предупреди тој, носи ризик од отстапување на теренот на популистите кои сакаат да го искористат незадоволството на јавноста барајќи жртвено јагне наместо да понудат решение. „Не можеме да останеме заглавени во реториката на одбрана на демократијата, инклузивните општества и еднаквите можности ако животниот стандард на луѓето се влошува“, кажа Колбони. „Ако дури и со стабилна работа и стабилна плата, луѓето не можат да живеат со минимално ниво на нормалност, тогаш дискурсот се распаѓа“.
