Двете земји, кои граничат со Русија, ја објавија својата намера да се повлечат од Конвенцијата од Отава, која забранува употреба на вакви мини, а претставниците изјавија дека производството би можело да почне по завршувањето на шестмесечниот процес на повлекување од договорот.
Три други членки на НАТО и Европската Унија – Полска, Летонија и Естонија – исто така ја напуштаат конвенцијата, наведувајќи ги растечките безбедносни загрижености поради конфликтот во Украина. Иако трите земји сè уште не објавиле планови за започнување со производство на противпешадиски мини, претставници од Полска и Летонија посочија дека би можеле брзо да започнат со производство доколку е потребно, додека Естонија ја гледа таа опција како можност за во иднина.
Потезите во Финска и Литванија да почнат со производство на вакви мини ги одразуваат растечките загрижености во Европа дека руските воени амбиции се протегаат надвор од Украина и ги следат ветувањата на земјите-членки на НАТО за зголемување на трошоците за одбрана, во согласност со барањата на американскиот претседател Доналд Трамп.
„Ќе потрошиме стотици милиони евра не само за противтенковски мини, туку и за противпешадиски мини. Тоа ќе биде значителна сума“, изјави за Ројтерс заменик-министерот за одбрана на Литванија, Каролис Алекса.
Десетици илјади, можеби и повеќе, противпешадиски мини ќе бидат нарачани, додаде тој.
Откако ќе се воспостави производството, Литванија ќе биде во позиција да снабдува други, вклучително и Украина, рече Винца Јургутис, претседател на Литванската асоцијација за одбранбена индустрија.
Должноста на Финска да ја поддржи Украина
Финска ја има најдолгата граница со Русија меѓу членките на НАТО – 1.340 километри.
„Финска, заради безбедноста на снабдувањето, мора да има сопствено производство. Тие се исклучително ефикасно и многу економично оружје“, изјави за Ројтерс Хеики Ауто, претседател на парламентарниот одбор за одбрана.
Тој кажа дека Финска може да ја снабдува Украина со овие мини.
„Не само што е правилно и наша должност да ја поддржиме Украина, туку е важно и за сопствената безбедност на Финска“, рече Ауто.
Пред да се приклучи на Конвенцијата од Отава во 2011 година, Финска имала повеќе од еден милион противпешадиски мини, додаде тој.
Финските одбранбени компании Намо Лапуа, Инста и Раика изјавија пред парламентарниот комитет дека се заинтересирани за производство на мини. Друга фирма, Форсајт експлозивс, изјави дека е подготвена да разговара за можноста со војската.
Кога беше прашан за повлекувањето на Финска од Договорот од Отава, рускиот амбасадор во Хелсинки, Павел Кузнецов, во април рече дека одлуката претставува ризик само за финските жители, бидејќи војската планира да поставува мини само на финска територија.
Резервна опција во Летонија
Противпешадиските мини експлодираат при контакт, вибрации или активирање и можат да осакатат цивили, како и борци. Многумина остануваат закопани во земјата долго по завршувањето на конфликтот. Активистите против мини ги критикуваа земјите што ја напуштаат Конвенцијата од Отава, забележувајќи дека продолжувањето на производството на противпешадиски мини може да биде скапо и да потрае пред да бидат целосно оперативни.
На прашањето дали Летонија ќе почне да произведува вакви мини, министерството за одбрана на земјата не се обврза експлицитно, но рече: „Летонската воена индустрија ги има потребните капацитети, а металопреработувачкиот сектор е високо развиен“.
Естонија засега нема планови да набавува противпешадиски мини, рече министерот за одбрана Хано Певкур.
„Засега, тоа е опција што стои како резерва“, изјави тој за Ројтерс.
Полскиот државен одбранбен конгломерат ПГЗ. вели дека би бил подготвен да произведе милиони мини доколку е потребно, а приватниот полски производител на муниција ЗСП Невјадув изјави дека планира да го рестартира производството на мини во голем обем во 2027 година и дека инвестира во нови погони.
Пет земји-членки на НАТО кои планираат да го напуштат Договорот од Отава велат дека нема да поставуваат мински полиња во мирно време, но ќе ги складираат за брза употреба доколку се чувствуваат загрозени. Нивните влади велат дека сите мински полиња мора јасно да бидат обележани за да можат да се отстранат по конфликтот.
Според Ројтерс, Полска веќе ги обележала областите што би можеле да бидат минирани во рок од неколку дена како дел од идните воени утврдувања долж нејзината источна граница, помеѓу редови армирано-бетонски бариери.
