Кос за денешното издание на Фајненшл тајмс изјави дека, според предлогот кој треба да ги смири стравувањата дека новите членки би можеле да ја имитираат Унгарија, тие би можеле да бидат ставени на „пробен период“ од неколку години и исклучени од Унијата во случај на застој во областа на демократијата.
Фајненшл тајмс пишува дека Европската комисија, охрабрена од руската инвазија на Украина и желбата да ги внесе преостанатите земји од Западен Балкан во европските рамки, го обновила процесот на проширување кој бил замрзнат повеќе од една деценија, но дека многу членки стравуваат дека Украина, Молдавија и земјите од Западен Балкан по пристапувањето би можеле да ги прекршат правилата на Унијата за демократија, слобода на медиумите и независноста на судството и во тој процес да се поврзат со Русија.
„Не сакам да ме паметат како комесарот кој воведе тројански коњи во Унијата кои ќе станат активни за пет, десет или петнаесет години“, изјави Кос за Фајненшл тајмс.
Таа додаде дека Комисијата развива идеи како што се „транзициски период, еден вид пробен период, заштитни механизми“, но дека тие се уште се во рана фаза.
„Ни треба оваа дебата и не треба да се плашиме од неа“, рече таа.
ФТ исто така наведува дека Марта Кос признала дека, и покрај напредокот во процесот на пристапување, некои земји-членки во приватни дискусии се многу повнимателни кога станува збор за прифаќање нови членки отколку што би сугерирале нивните јавни изјави за поддршка.
Голем дел од таа претпазливост произлегува од искуството на Унијата со унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој постојано ги ублажуваше санкциите против Русија, се спротивставуваше на каква било воена помош за Украина и стануваше сè поавторитативен дома, и покрај обидите на Брисел да изврши притисок со задржување на средствата од ЕУ, оценува весникот.
Кос изјави дека Комисијата работи на предлози кои би вклучувале посилни механизми за заштита на владеењето на правото и поефикасни процедури за суспензија на правата или бенефициите во случај на кршење на фундаменталните вредности.
Во случај на повторени кршења, земјата дури би можела да биде исклучена од Унијата, додаде таа.
Во извештајот за проширување објавен од ЕК денес се наведува дека „идните договори за пристапување ќе треба да содржат посилни заштитни мерки против назадување во однос на обврските преземени за време на преговорите за пристапување, како и обврски за новите земји-членки да продолжат да ги штитат и зајакнуваат своите минати перформанси во областа на владеењето на правото“, пишува ФТ.
Новиот пристап би довел до построги услови за новите членки во споредба со постојните, вклучително и Унгарија, што би можело да предизвика поплаки од Киев и други главни градови кои се стремат кон членство дека се дискриминирани, додава весникот.
Кос ги отфрли обвинувањата дека предложената реформа би довела до „двостепен систем“ на членство во ЕУ и додаде дека идните членки веројатно би биле подготвени да се обврзат да го почитуваат владеењето на правото и да избегнуваат какви било ограничувања.
Брисел, според неа, исто така сака да ја зголеми постепената интеграција на земјите-кандидатки во европските програми пред да станат полноправни членки, на пример преку „штитот на демократијата“, нова политика на Унијата која треба да се справи со најсериозните демократски ризици со кои се соочува ЕУ.
Комесарката нагласи дека земјите-кандидатки можат да се приклучат кон Унијата само откако ќе ги спроведат тешките внатрешни реформи, истовремено признавајќи дека проширувањето во Источна Европа стана итно прашање.
„Успеавме да ја запреме Русија на влезната врата“, кажа Кос, мислејќи на конфликтот во Украина, изборната победа на проевропските сили во Молдавија и широката поддршка за членство во ЕУ во земјите-кандидатки. Но, таа предупреди дека нејзиниот најголем страв е дека, доколку Унијата не го одржи моментот во процесот на проширување, Русите ќе влезат низ задната врата.
