Користењето на оваа алатка за вештачка интелигенција брзо расте во Европа, а компанијата ОпенАИ објави овој месец дека ЧетГПТ достигна важен праг за регулаторен надзор, со повеќе од 120 милиони месечни корисници кои ја користат неговата функција за пребарување.
Но Европската комисија сè уште не одлучила како точно да го примени Законот за дигитални услуги (ДСА) на ЧетГПТ, кој треба да обезбеди големите онлајн платформи да ги намалат своите ризици. Одлуката се очекува дури во средината на 2026 година, потврди висок функционер на Комисијата.
Оваа ситуација станува еден вид тест за способноста на ЕУ да се справи со ризиците кои ги носат големите јазични модели – технологии кои стануваат вообичаени како интернет пребарувачите. Но, ДСА беше напишан пред ЧетГПТ дури и да стане мејнстрим, па затоа неговите услови не ги опфаќаат јасно четботовите, што го става Брисел во опасност да биде предоцна за повторно да реагира.
ОпенАИ неодамна призна дека околу 1,2 милиони корисници неделно водат разговори со ЧетГПТ кои „упатуваат на самоубиствени намери“, додавајќи дека „во ретки случаи моделот не реагира како што треба во чувствителни ситуации“.
„За индустријата навикната на доброволни стандарди за вештачка интелигенција, задолжителниот режим на длабинска проверка на ДСА ќе биде студен туш“, вели Матијас Вермелен, директор на консултантската компанија АВО во Брисел. „ОпенАИ ќе мора значително да го крене нивото и нема да може само да го копира она што го прави во моментов“.
Компанијата не коментираше за обвинувањата, но посочи на својата веб-страница за усогласеноста со ДСА, истакнувајќи дека бројката од 120 милиони се однесува само на корисниците на функцијата за пребарување, а не на целата услуга.
ЧетГПТ веќе е предмет на Законот за вештачка интелигенција (Акт АИ), според кој од август мора да ги процени и ублажи ризиците и може да биде казнет до 15 милиони евра ако не го стори тоа. Но, бројот на корисници сега го рангира меѓу големите интернет платформи кои, според ДСА, имаат повеќе од 45 милиони месечни корисници – што значи можност за казна до 6 отсто од глобалните годишни приходи.
Сепак, прашањето е како Комисијата ќе го класифицира ЧетГПТ, како пребарувач, платформа или дигитална услуга, бидејќи зависи од тоа какви обврски ќе му бидат наметнати. Доколку се класифицира како пребарувач, би можел да избегне некои барања како што е обврската да им се дозволи на корисниците да пријавуваат и отстрануваат содржина.
Доколку одлуката биде донесена кон средината на 2026 година, обврските на ДСА за ОпенАИ би стапиле во сила на крајот од следната година. Потоа компанијата би морала да достави сеопфатен извештај за проценка на ризикот, вклучувајќи ги и можните влијанија врз изборите, јавното здравје и основните права.
Досега, останува нејасно како ДСА и Законот за вештачка интелигенција ќе се преклопуваат. Законот за вештачка интелигенција ги категоризира моделите според ризикот – од неприфатлив до минимален – додека ДСА бара од големите платформи да ги проценат „системските ризици“ како што се дезинформациите, влијанието врз изборите и јавното здравје.
Според адвокатите, тоа преклопување не е совршено. „Некои ризици, како дезинформациите и дипфејкот, ќе потпаднат под ДСА, додека други – како што е употребата на ЧетГПТ во процесите на вработување – ќе останат во рамките на Законот за вештачка интелигенција“, објаснува Жоао Педро Кинтаис, професор по информатичко право на Универзитетот во Амстердам.
Тој предупредува дека ова може да доведе до „регулаторни дупки“ во проценката на ризикот, но и до можноста ОпенАИ да го користи „безбедното засолниште“ – одредба според која платформите не се одговорни за содржината објавена од нивните корисници.
Како што сега стојат нештата, Брисел сè уште не нашол начин да ја усогласи својата амбициозна дигитална регулатива со развојот на технологијата која веќе ја надминала.
