Само неколку месеци подоцна, тонот се промени. Трамп го одложи воведувањето царини за стоки од Кина, го пофали претседателот Си Џинпинг како „силен лидер“ и ја најави можноста за самит САД-Кина уште оваа есен. Во исто време, земји како Индија и Бразил сега се казнети со царини до 50 отсто, додека стапката за Кина се намали на прифатливи 30 отсто, пишува Дојче веле.
Кина беше дури поподготвена за конфликт
Трамп има неколку причини да ѝ попушти на Кина: Тој сака да избегне остар скок на цените оптоварени со царини токму кога американските трговци ги полнат магацините со кинески увоз за важните празнични распродажби. Трамп, исто така, купува време за да преговара за поширок трговски договор кој би можел да вклучува технологија, енергија и ретки земни метали.
Бидејќи Кина е единствената земја што решително се спротивставува на агресивните политики на Вашингтон, професорот по економија на ИНСЕАД бизнис училиштето Антонио Фатас, верува дека стратегијата на Пекинг можеби го принудила Трамп да се бори за влијание.
„Од почетокот беше јасно дека Кина е поподготвена од Соединетите Американски Држави да се вклучи во целосна трговска војна“, изјави Фатас за Дојче веле, што би довело „до економски последици што администрацијата на Трамп не може да си ги дозволи“.
Адутот на Кина: ретките земни метали
Доминацијата на Кина на пазарот за ретки земни метали, потребни за производство на сè, од електрични возила до системи за наведување ракети, е веројатно најсилниот адут на Пекинг. Со оглед на тоа што американските индустрии се во голема мера зависни од кинеската понуда, овие минерали станаа клучен фактор во трговскиот конфликт.
Откако Трамп објави астрономски високи тарифи во април, Кина, која контролира околу 60 отсто од светското производство на ретки земни метали и речиси 90 отсто од неговата преработка, воведе контрола на извозот на седум ретки земни елементи и трајни магнети, што сериозно влијаеше врз американската индустрија, вклучувајќи ги и производителите на автомобили.
Вашингтон, исто така, сака построги ограничувања за пристапот на Кина до напредни чипови за вештачка интелигенција (ВИ), додека го притиска Пекинг да го намали увозот на нафта од Русија, заканувајќи се со секундарни санкции – повторно вклучувајќи тарифи – ако тој увоз воопшто се зголеми.
И Кина има висока технологија?
За Трамп е малку помалку важно да ја принуди Кина да купи дури четири пати повеќе американска соја – тоа би бил подарокот на Трамп за американските земјоделци, но и важна ставка во минатогодишниот трговски дефицит од 254,5 милијарди евра помеѓу САД во корист на Кина. Таа е навистина убедливо најголемиот увозник на соја во светот, а над 60 отсто од сојата на светскиот пазар оди таму, главно за добиточна храна и масло за готвење.
Од друга страна, Кина бара трајно намалување на американските царини, особено во областите на технологијата и производството. Пекинг, исто така, сака заштита на кинеските компании од американските санкции и гаранции за пристап до најнапредните американски чипови.
Во исто време, кинеската влада сега активно го блокира користењето на процесорот H20 на Енвидија, најнапредниот американски чип што сè уште е дозволен за извоз во Кина. Аналитичарите проценуваат дека Пекинг сака да покаже дека не е толку зависен од високата технологија од САД.
Економистката Алисија Гарсија Хереро, виш советник во Истражувачкиот институт Бругел во Брисел, ги наведува бројните трговски, домашни и геополитички предизвици на Трамп, како што е претстојната средба со рускиот претседател Владимир Путин на Алјаска, како дополнителни причини: „Трамп има полни раце работа… И нема друг избор освен да ѝ понуди на Кина повеќе време отколку на другите земји“, изјави таа за Дојче веле.
Најлошото сценарио не се исплати за никого
Сега кога царинската пауза е продолжена до почетокот на ноември, преговарачите можат да се фокусираат на најспорните прашања. Меѓу нив, најважно е да се избегнат огромни тарифи – 145 отсто за кинески стоки и 125 отсто за американскиот извоз. Двете страни се согласуваат дека тоа би било штетно за сите.
Сегашната просечна царинска стапка за стоки од Кина од 30 отсто е сè уште значително повисока отколку за другите земји, а кинескиот извоз на бакар и челик во САД е предмет на царина од 50 отсто.
Иако на Кина ѝ дозволува повеќе време, Трамп брзо ја деградираше Индија од омилен партнер во позиција на дежурен виновник. Земјата сега се соочува со тарифи до 50 отсто – 25 отсто за општа стока и дополнителни 25 отсто за купувањето руска нафта, што треба да стапи на сила на 27 август.
Професорот Фатас од ИНСЕАД забележува дека „Индија ја нема ниту економската големина на Кина, ниту извоз клучен за американската индустрија, ниту моќ да ѝ наштети на американската економија“. Единственото нешто што му преостанува на Њу Делхи е да соработува со сојузниците за да покаже колективна сила и да обезбеди поповолни услови.
И што ќе одлучи Трамп утре…
Иако Кина може да изгледа дека има предност во преговорите, Хан Шен Лин, директор за Кина во стратегиската консултантска компанија Азиска група, предупредува на внимание; на крајот на краиштата, склоноста на Трамп кон хаос значи дека секогаш треба да се биде подготвен за неочекувани потези: „Не смееме да ја потцениме способноста на САД да создадат некаков вид непријатно изненадување за време на преговорите“, изјави Хан за новинската агенција Ројтерс. „Мислам дека влијанието што го имаат САД, како најголем пазар во светот, ќе биде фактор што ќе ги направи другите земји претпазливи.“
И покрај омекнувањето на тонот, Трамп продолжува да врши притисок врз Кина на други начини. Кинеските извозници одамна почнаа да ги извезуваат своите стоки наменети за САД прво преку земјите од Југоисточна Азија, особено Виетнам, Малезија и Тајланд.
Другите ќе ја платат цената
Како одговор, Трамп минатата недела воведе општа царина за претовар од 40 отсто за сите земји за кои се сомнева дека им помагаат на кинеските извозници. Накратко, преговорите меѓу САД и Кина ќе продолжат, а Гарсија Хереро, која е и главен економист за Азиско-пацифичкиот регион во француската инвестициска банка Натиксис, предвидува дека Трамп прво ќе помисли на американските компании, но не и на своите клучни сојузници.
„Веројатно ќе видиме промени во контролата на извозот на луксузни чипови од американска страна и ретки метали од Пекинг“, изјави Гарсија Хереро за германската новинска агенција. „Кина веројатно ќе добие малку пониска основна царина, а американските компании ќе добијат подобар пристап до кинескиот пазар. Но, сето ова ќе биде на сметка на Европската Унија, Јужна Кореја и Јапонија“.
