Советничката на Милорад Додик, кандидат за главен преговарач на БиХ со ЕУ, претходно договорена со коалициските партнери на ниво на БиХ, сега ќе се занимава и со технички прашања кога станува збор за функционирањето на институцијата претседател на РС.
„Ние имаме избран претседател Милорад Додик, но разберете дека постои нешто што е политика и реакција на ситуацијата“, го бранеше премиерот на РС, Саво Миниќ, како и другите одлуки на Народното собрание.
Поништување на сè
Значи, Народното собрание го избра вршителот на должноста претседател на РС, иако владејачкото мнозинство „сè уште не го признава Кристијан Шмит за висок претставник, ниту одлуките на Судот на БиХ“, па затоа беше тешко да се најде објаснување што има смисла.
Дејствијата на Народното собрание, кои веројатно ќе бидат запаметени како највисок чин на омаловажување и непочитување на законодавна институција, беа бранети од пратениците на владејачката коалиција, но најмногу од Жељка Цвијановиќ. Бидејќи покрај назначувањето на вршител на должноста претседател, Народното собрание ги поништи сите закони донесени од 2023 година, кои беа „бастион на националните интереси“ и „единствениот начин да се одбрани Република Српска од Сараево“. Црвена линија, како што тврдеа Додик и неговите сојузници.
„Одбраната“ послужи како обид за поништување на одлуката на Судот на БиХ од пред неколку години, со која земјоделското земјиште, а со тоа и имотот, ѝ беше доделено на државата како единствен имател на правото на сопственост. Резултатот од таа одбрана на крајот беа санкции против функционерите на РС. За повлекување „рачна“ и посипување со пепел на сите одлуки од последните три години, оправдување беше пронајдено дури и во Америка.
„Ако во Америка ги поништуваат штетните последици од ерата на Бајден, зошто не можеме да го сториме истото во БиХ? Ако постапките на таа администрација беа лоши за американскиот народ, зошто не треба да кажеме дека беа лоши и за српскиот народ“, напиша Цвијановиќ на платформата Икс.
За две недели во ЕУ
Со ова се поништува законите за кои Додик беше осуден: Законот за непримена на одлуките на Уставниот суд на БиХ, Изборниот закон на РС, Законот за непримена на законите и забрана за дејствување на вон уставните институции на БиХ, Законот за измени и дополнувања на Кривичниот законик на РС и Законот за ВСОС и Законот за недвижен имот. Усвоен е Заклучок за укинување на заклучоците во врска со Информациите за пропаѓање на правниот поредок во БиХ со кршење на Дејтонскиот мировен договор, кои беа усвоени минатата година, за време на постапката во Судот на БиХ против Додик.
Во овие заклучоци се критикуваа активностите на високиот претставник во БиХ, се бараше поништување на законите што тој ги воведе и се окарактеризираа судските институции како неуставна категорија. Тие бараа суспендирање на донесувањето одлуки од страна на српските претставници во државните институции, а доколку барањата од РС не бидат прифатени, одлуката за отцепување нема да ја донесе партијата.
Од заканите остана свиткување на опашот и очекување дека странките на Тројката во Сараево ќе се вратат на преговарачка маса со владејачката коалиција во РС.
„На пазар може да се најде повеќе достоинство и ред отколку што покажа највисокото законодавно тело на РС. Само чекавме моментот кога ќе се случи ова или нешто слично. Единствено непознато беше како ќе се реализира оваа капитулација“, рече новинарот од Бања Лука, Горан Дакиќ.
Тој верува дека малку нешта ќе се променат во однос на логистиката. „Милорад Додик сè уште ќе ги влече сите конци, но ова е порака и до странците и до Тројката во Сараево дека отсега ќе бидеме добри и нема да предизвикуваме повеќе проблеми. Дури и ако санкциите против политичкото раководство се ублажат во сето ова, ќе бидеме во ЕУ за две недели“, иронично рече Дакиќ.
Погубна политика
Ставот на опозицијата е дека укинувањето на претходно донесените закони претставува конечна капитулација на сегашната влада во РС. Особено кога станува збор за законот за недвижен имот што се користи за функционирање на јавните власти, кој претходно беше укинат од Уставниот суд на БиХ.
Претседателката на Народниот фронт, Јелена Тривиќ, вели дека имотот сега е препуштен на ОХР.
„Со тоа е завршен последниот чин на погубната политика на Додик „сини гради“, односно политиката додека на народот му се раскажуваат бајки за независноста и се тупка херојски во гради, истовремено на странците им се предаваат и последните елементи на суверенитетот на Република Српска“, рече Тривиќ.
За пратеникот на СДА, Рамиз Салкиќ, поништувањето на законот е непотребна работа, со оглед на тоа што Уставниот суд на БИХ веќе ги поништи сите тие закони.
„Сепак, оваа активност е за пофалба, бидејќи Народното собрание најде сила да истакне дека она што го правеше во претходниот период беше погрешен пат и дека во иднина ќе следи поправеден пат“, рече Салкиќ, алудирајќи дека токму „странците“ советуваа таков потег да се спроведе преку Народното собрание.
Што се однесува до овластувањата на вршителот на должноста претседател во однос на претседателот на РС, вршителот на должноста претседател не може да го менува уставот или да создава трајна политика, не донесува стратешки долгорочни одлуки и не назначува лица за вршење јавни функции. Неговите овластувања се однесуваат на технички прашања, како што се потпишување закони, закажување седници на Народното собрание на РС и одржување на континуитетот на институциите.
