Ден претходно, на отворањето на таа меѓународна конференција, Пирц Мусар кажа дека славните денови на Европа се зад неа бидејќи континентот повеќе не е светска политичка и економска сила. Но, според словенечкиот претседател, земјите ширум светот ја сакаат Европа како сигурен партнер, особено оние што не сакаат да зависат од трети страни.
За да се вратат на светската сцена, земјите од ЕУ мора да дејствуваат обединето, кажа Пирц Мусар.
„Не гледам друг континент што ќе го направи она што му е потребно на овој свет“, оцени таа денес, наведувајќи дека Европа мора да биде гласна за фундаменталните вредности, човековите права и демократијата. „Ако ние не сме гласни за тие три работи, кој друг ќе го стори тоа?“.
Пирц Мусар изрази „тага и фрустрација“ поради неможноста на помалите држави да влијаат на светските настани. „Секако, би сакал да бидам претседател на Соединетите Американски Држави. Но, малите земји сè уште имаат глас“ во рамките на Обединетите нации и ЕУ, поради што „мултилатерализмот е важен“ и не смее да се „откаже од поредокот заснован на правила“.
Естонскиот претседател се согласи дека „нема алтернатива за малите држави“ освен обидот да се одржи мултилатералниот поредок. „Повеќето земји во светот се мали, па затоа мора да се обединиме“, порача Карис.
Чешкиот претседател зборуваше за „нов биполарен свет“, поделен на демократии од едната страна и автократии од другата.
Павел верува дека „автократиите во моментов, за кратко време, ја добиваат менталната војна“ затоа што на земјите меѓу двата пола тие им се „попривлечни од демократиите“ кои не успеваат да го убедат остатокот од светот за важноста на слободата и владеењето на правото.
„Ако сè уште веруваме дека демократиите во нивната либерална форма се најдобриот систем што човештвото го измислило досега, тогаш немаме друг избор освен да се бориме за тоа со сите средства. Ова исто така значи и воен елемент. ЕУ може да биде силна економски и политички, но без силна армија, нема да бидеме сметани за релевантен актер“, рече чешкиот претседател, генерал кој дојде на таа позиција како поранешен претседател на воениот комитет на НАТО.
Црногорскиот претседател, опишувајќи ја моменталната геополитичка ситуација, го цитираше италијанскиот социјалистички филозоф Антонио Грамши. „Стариот свет умира, а новиот сè уште не е роден. Влегуваме во времето на чудовишта“.
Но, Милатовиќ, како единствен претседател на панелот кој не претставуваше членка на ЕУ, верува дека политичарите на таа алијанса се премногу песимистички настроени бидејќи Европа е сè уште „најдоброто место“ во светот.
„Мислам дека ЕУ е пообединета од кога било“, кажа 38-годишниот претседател, потсетувајќи дека само пред 80 години континентот беше целосно разединет и немоќен, сместен помеѓу САД и Советскиот Сојуз.
„Кога ќе го анализирате одговорот на ЕУ на сè попредизвикувачката средина, тоа отсекогаш било поголемо единство“, нагласи тој и додаде дека одговорот секогаш мора да биде „повеќе Европа“, што подразбира и проширување кон нови членови.
Неговата земја може да биде „многу поголема приказна“ бидејќи со приклучувањето кон ЕУ може да послужи како сигнал до другите земји-членки дека проширувањето е можно и дека ЕУ е способна да ги „реши своите проблеми“.
На панелот, Пирц Мусар повика на „Обединети европски држави“ кои би го вратиле гласот со поголемо единство на меѓународната сцена. Проблемот на Европа, продолжи словенечката претседателка, е тоа што не им обезбедува на другите светски лидери ниту еден соговорник.
Милатовиќ верува дека процесот на посилна интеграција „мора да оди постепено, што веќе се случува“, а Павел истакна дека континентот има „поголем потенцијал од САД“ и може да биде економски ривал на Кина, но само ако го стори тоа на уникатен начин.
