Сепак, таков напредок не е постигнат.
Имено, ЕУ има механизам со кој на владата на Орбан би можела да ѝ биде одземено правото на глас во Унијата, што би го прекинало моделот што се гледа во последните години: Унгарија го користи своето право на вето во рана фаза од дискусиите за клучните иницијативи на ЕУ (вклучувајќи ги и оние поврзани со Украина) за да изнуди отстапки или средства од буџетот на ЕУ во замена за укинување на блокадата.
Оваа тактика функционира само во области каде што е потребна едногласност – најчесто во надворешната политика.
Членот 7 од Договорот за Европската Унија дозволува суспензија на одредени права на земја членка, вклучително и правото на глас, ако таа сериозно и систематски ги крши фундаменталните вредности на Унијата. Унгарските прекршувања на овие вредности се добро документирани, но механизмот за казнување е далеку од автоматски.
Членот 7 предвидува повеќестепена постапка. Првиот чекор е официјално предупредување. Оваа постапка ја иницираше Европскиот парламент на 12 септември 2018 година. Едногласност не е потребна за оваа фаза – поддршка од 21 од 27 земји членки е доволна.
Сепак, во изминатите седум години, Советот на ЕУ дури и не успеа да гласа за тоа предупредување, а дури ни вчера немаше доволно гласови против Унгарија.
Проблемот не е нужно желбата да се заштити Орбан. Наместо тоа, некои влади се плашат дека тоа би можело да постави преседан што подоцна би можел да се искористи против нив.
Сепак, ситуацијата се менува – и тоа не во корист на Унгарија.
Непосредно пред последниот министерски состанок, Холандија предложи декларација на ЕУ со која ги осудува новите мерки против ЛГБТ во Унгарија. Во рок од еден ден, 20 земји од ЕУ ја потпишаа декларацијата – речиси доволно за да издадат официјално предупредување според членот 7(1).
Само шест земји, освен самата Унгарија, одбија да потпишат: Бугарија, Италија, Полска, Романија, Словачка и Хрватска. Но, дури и меѓу нив некои, како Полска и Романија, би можеле да ги поддржат санкциите.
На пример, Полска овој викенд одржува втор круг претседателски избори, па владата веројатно сака да избегне поларизирање на ЛГБТ темите за време на кампањата. Ставот на Романија би можел да стане појасен по завршувањето на постизборните процеси.
Неодамнешната промена на расположението сигнализира растечко незадоволство на ЕУ од однесувањето на Орбан.
Засега, унгарската влада сè уште има можност да ја промени насоката.
Но, ако премиерот Виктор Орбан продолжи да ја ескалира ситуацијата, Унгарија би можела да се соочи не само со предупредување, туку и со вистински санкции, за кои би била потребна поддршка од 26 земји членки на ЕУ. Ова би го отворило патот за суспензија на правата на Унгарија во рамките на ЕУ, вклучително и нејзиното право на вето.
