Русија вчераутро испрати рој беспилотни летала во Полска. Кризата во НАТО, која луѓе од двете страни на Атлантикот ја негираа или се обидоа да ја одложат, сега дојде. Дојде моментот светот да открие дали САД сè уште ѝ се посветени на одбраната на своите сојузници, пишува Роберт Кеган за Атлантик.
Од самиот почеток на неговата претседателска кампања, Доналд Трамп беше, во најдобар случај, нејасен во врска со безбедносните обврски на Америка кон Европа. Сојузниците се надеваа дека ќе успеат да го „окуражат“ Трамп, манипулирајќи го со хранење на неговата суета, нарекувајќи го „Тато“, прифаќајќи ги неговите казнени царини без отпор и генерално прифаќајќи понижувачка потчинетост со надеж барем дека ќе добијат време. Сојузниците дури фантазираа дека Соединетите Држави би можеле да обезбедат некаква форма на безбедност ако тие испратат трупи во Украина; Владимир Путин никогаш немаше да дозволи европски сили во Украина, па затоа оваа фантазија можеше да опстојува бесконечно.
Вистинскиот тест за американската посветеност се чинеше дека е проблем што ќе се појави дури во иднина. Во меѓувреме, фасадата на трансатлантското единство можеше да се одржи, сè додека Европа не се зајакне или додека Трамп не ја напушти сцената.
Ова им одговараше и на Американците и на Европејците: Трамп не мораше отворено да ги напушти своите сојузници, иако постепено ги напушташе, а Европејците не мораа да признаат дека САД повеќе не се со нив, што би значело справување со сопствената безбедност и повисоки трошоци за одбрана.
Путин, пишува Атлантик, имаше многу причини да ги забрза работите. Единственото изненадување е што не ја нападна Полска порано. Русија, патем, негира дека испратила беспилотни летала на полска територија.
Нападот на снабдувачките линии на Украина преку Полска, Романија или Словачка отсекогаш бил опција за него. Историски гледано, ако една земја директно ѝ снабдувала оружје на друга земја во војна, тоа значело дека и самата се смета за завојувана страна. Ако Путин претходно одлучил да ги бомбардира снабдувачките линии, можел да тврди дека има право да го стори тоа.
Зошто да не? Во раната фаза од војната, веројатно немаше капацитет, но поважната причина беше стравот дека ќе ги вовлече НАТО и САД во војната. Тоа беше неговиот кошмар, особено откако руските сили не успеаја да постигнат брза победа и се заглавија во Украина.
Ако НАТО влезеше во војната, руските сили ќе беа осудени на пропаст. Само американските ракети лансирани од бродови и подморници можеа да го уништат мостот покрај Крим, да ја пресечат клучната руска линија за снабдување и да ги претворат војниците во Украина во цели за авионите и ракетите на НАТО. Путин потоа ќе мораше да избере помеѓу капитулација и нуклеарна војна што ќе ја уништи Русија.
И покрај ова, пишува Роберт Каган, од самиот почеток Американците најмногу се плашеа од сопствената интервенција. Администрацијата на Бајден знаеше за плановите на Путин уште во ноември 2021 година и предупреди на инвазија, но не презеде никаква акција што би сигнализирала воен одговор – ниту испраќање бродови во Црно Море, ниту приближување на силите кон Украина.
Кога почна инвазијата, руската војска беше заглавена, но САД продолжија со воздржаноста: испраќање оружје, но со строги ограничувања и избегнување на сè што можеше да се сфати како агресивно. Така, Путин го преживеа најголемиот момент на опасност за Русија од Сталинград.
Откако го сфати обемот на американската воздржаност, Путин почна да врши притисок врз соседите и сојузниците на Украина. Ова беше логично, со оглед на контрадикторноста на американската политика: да ѝ се помогне на Украина, но да не се влезе во конфликт со Русија.
Целта на Путин сега е да ја принуди Украина да се предаде. Скептицизмот во врска со помагањето на Киев веќе расте во Полска, а руските напади би можеле да го зголемат противењето ако САД покажат несигурност. Така, Украинците би морале да размислуваат за свет без надворешна помош.
Но Путин се стреми и кон поголем плен: колапсот на НАТО алијансата. Со месеци води „војна во сенка“ против членките на НАТО, вклучувајќи саботажи, палежи и обиди за убиство на европски одбранбени претставници. Како што нè потсетува колумнистот на Атлантик, администрацијата на Трамп реагираше на ова со најави дека САД повеќе не можат да се грижат за европската безбедност, закани за повлекување на силите и откажување на воените програми во Балтикот.
Нападот врз Полска ја изнесе „војната во сенка“ на виделина. Доколку Трамп не преземе ништо по рускиот напад врз членка на НАТО, пишува Каган, Европејците ќе мора да престанат да се лажат себеси и да признаат дека Америка повеќе не е со нив.
