Цените на храната неоправдано растат во Европската Унија и особено на Балканот, и покрај бранот бојкоти на супермаркетите, па затоа бугарското министерство за земјоделство одлучило да основа синџир на малопродажни продавници „Продавници за народот“, кои ќе имаат максимална маржа од 10 проценти и ќе продаваат претежно бугарски производи.
Бугарската влада обезбеди околу пет милиони евра почетен капитал за околу 1.500 „Продавници за народот“ кои ќе бидат отворени претежно во најсиромашните и земјоделските подрачја.
Таму, објасни бугарскиот министер за земјоделство Георги Тахов, инфлацијата најтешко го погодува населението, бидејќи тие можат да трошат сè помалку пари за храна.
Целта е првенствено да се испорачаат домашна храна и земјоделски производи до потрошувачите што е можно подиректно, без големи посредници.
Медиумите во ЕУ и на Балканот ги пренесоа оценките на здруженијата на потрошувачи и производители дека порастот на цените на храната значително ги намалува платите и приходите на граѓаните не само во Западен Балкан, туку и во Бугарија, Грција и Хрватска.
Општиот заклучок на здруженијата на потрошувачи и производители во ЕУ е дека цените на храната растат, земјоделците добиваат сè помалку пари за своите производи, а профитот сè повеќе оди во касата на големите преработувачи и синџирите супермаркети.
И во самата ЕУ, да речеме граѓаните на Белгија – каде што цените на храната многу се зголемија во последните неколку години – во пограничните области, речиси сите неопходни производи и храна се купуваат во Франција и Германија.
На Балканот, сите добро знаат дека многу производи се поевтини во соседните земји, а храната и многу други работи се достапни не само за граѓаните на Србија, туку и за Словенија и особено за Хрватска по значително попристапни цени во Трст и околината, каде што супермаркетите се полни со словенечки и хрватски клиенти секој ден.
Француската влада неодамна ги повика директорите на неколку од најголемите синџири продавници за храна во Франција и Германија и побара објаснување за сериозните наоди дека се договориле за законски строго забранет картел за цени на храна на таен состанок во град во Германија.
Претставници на германските земјоделци и некои членови на Европскиот парламент штотуку објавија на порталот Проект синдикат информација дека само четири големи синџири на малопродажни продавници во Германија контролираат 85 проценти од пазарот на храна.
„Постои многу голема концентрација“, како што беше претставено, и во секторот за преработка на земјоделски производи.
Германската комисија за монополи предупреди на крајот од минатата година дека „големата концентрација на пазарот сериозно влијае и на производителите и на потрошувачите на храна“.
И српската влада минатата есен објави дека подготвува сериозни казни за неколку синџири продавници за храна поради сериозни сомневања дека се договориле за зголемување на цените на храната и одржување на неразумно високите маржи.
Но, оттогаш нема вести дали надлежното министерство и инспекциите презеле некакви мерки, иако самите граѓани во неколку наврати ги бојкотираа големите синџири супермаркети.
Претставниците на земјоделските здруженија во ЕУ и членовите на Европскиот парламент јасно ставија до знаење во соопштението дека „доколку Европа сака да се прехрани сама во иднина, мора да го направи земјоделството економски и еколошки одржливо, и тоа не преку субвенции, туку преку воспоставување фер пазарни услови и цврсто одржливи стандарди“.
Тие истакнуваат дека еден од чекорите треба да биде она што го презеде германската влада, а тоа е да се склучат договори за купопродажба на храна тројно, непосредно меѓу земјоделците, преработувачите и продажните синџири, „за да се знае точно какви маржи се оправдани од пазарот и за потрошувачите“.
