Во 2002 година, шеикот Мохамед бин Рашид Ал Мактум, владетел на Дубаи, забележал необични формации на дини и голем црн нанос додека летал над пустината.
Ова доведе до откривањето на Сарук Ал-Хадид, археолошко наоѓалиште богато со остатоци од обработка на бакар и железо, за кое сега се верува дека е дел од цивилизација стара 5.000 години закопана под песокот.
Истражувачите откриле траги од оваа древна заедница приближно три метри под површината на пустината, скриена од погледот и долго запоставена поради суровите услови и постојаното менување на дините на Празниот кварт.
Руб ал-Кали зафаќа површина од повеќе од 650.000 квадратни километри, што го прави најголемото континуирано пространство од песок во светот.
Ова откритие повторно ја оживува легендата за митскиот град познат како „Атлантида од песокот“.
Според легендата, градот Убар бил закопан под песок откако бил уништен — или од природна катастрофа, или, според некои приказни, како казна од боговите.
Т.Е. Лоренс, британски офицер и писател најпознат по својата улога во Арапскиот бунт за време на Првата светска војна – го нарекол Убар „Атлантида од песок“.
Тој го опиша како град „со неизмерно богатство, уништен од Бога поради гордоста, засекогаш проголтан од песокот на пустината Руб ал-Кали“.
Сега, најсовремената наука можеби го достигнува чекорот со античките митови. Истражувачите од Универзитетот Калифа во Абу Даби користеа технологија на синтетички радар со отвор (САР) за да навлезат под површината на пустината – алатка која им овозможува на научниците да „видат“ под дините без да ги вознемируваат.
САР работи со испраќање импулси на енергија и мерење на количината што се рефлектира назад.
Во овој случај, археолозите комбинирале податоци од САР радарот со сателитски снимки со висока резолуција за да скенираат под пустинскиот песок кај Сарук Ал-Хадид.
Радарот откри затрупани структури и откри јасни знаци на метални предмети, артефакти и слоеви од животински коски во таканаречените „средни“ наслаги – стари места за депонирање на отпад.
Со анализа на податоците со помош на напредни алгоритми за машинско учење, истражувачите беа во можност да идентификуваат обрасци и форми што укажуваат на древна човечка активност.
Д-р Дајана Франсис, раководител на Лабораторијата за еколошки и геофизички науки на Универзитетот Калифа, објасни колку е тешко да се пронајдат антички локалитети во пустината на ОАЕ.
„Поради климата и фактот дека поголемиот дел од земјата е пустина, логистички беше премногу тешко да се спроведат теренски истражувања“, рече Френсис. „Затоа сателитските снимки беа клучни. Ни беше потребна опрема што можеше да гледа под песокот.“
Наодите укажуваат на сложено, меѓусебно поврзано општество кое цветало во овој регион пред илјадници години.
Истражувачите идентификувале досега непознати населби и патишта, кои се силни показатели за долгорочно населување и организирана цивилизација.
САР технологијата — во комбинација со вештачка интелигенција — сè повеќе ги менува правилата на играта во археолошките истражувања, особено во средини каде што традиционалните ископувања се речиси невозможни.
„Студијата на случајот на локалитетот Сарук Ал-Хадид го покажува потенцијалот на овие технологии за унапредување на археолошките истражувања и придонес кон зачувувањето на културното наследство“, се наведува во научниот труд.
„Овие региони се сè уште во голема мера неистражени, а знаеме дека имаат културна историја“, рече Френсис.
Иако малку се знае за луѓето што живееле таму пред 5.000 години, ова откритие веќе го менува нашето разбирање за раните цивилизации на Арапскиот Полуостров.
Со секој нов радарски премин и слој песок отстранет од науката, Празниот кварт докажува дека никогаш навистина не бил празен.
