Студијата, објавена во списанието „Нејчр ејџинг“, сугерира дека полиглотите имаат половина помала веројатност да покажат знаци на забрзано биолошко стареење отколку оние кои зборуваат само еден јазик.
„Сакавме да се позанимаваме со еден од најупорните недостатоци во истражувањето на стареењето, а тоа е дали повеќејазичноста навистина може да го одложи“, рече Агустин Ибанјез, невронаучник од Универзитетот Адолфо Ибањез во Сантијаго, Чиле.
Претходните истражувања во оваа област покажаа дека познавањето на повеќе јазици може да ги подобри когнитивните функции како што се меморијата и вниманието, што го подобрува здравјето на мозокот како што старееме. Сепак, многу од овие студии се потпирале на мали примероци и користеле несигурни методи за мерење на стареењето, што води до недоследни и тешко генерализирани резултати.
„Ефектите од повеќејазичноста врз стареењето отсекогаш биле контроверзни, но не мислам дека претходно имало студија од ваков обем што ги демонстрира доста убедливо“, рече Христос Плијацикас, когнитивен невронаучник на Универзитетот во Рединг во Велика Британија.
Резултатите од работата би можеле „да донесат пресвртница во оваа област“, додаде тој.
Тие исто така би можеле „да ги охрабрат луѓето да излезат и да се обидат да научат втор јазик или да го одржат тој втор јазик активен“, рече Сузан Тојбнер-Родс, когнитивен психолог на Универзитетот Обрн во Алабама.
Истражувачите користеле компјутерски пристап за да ја истражат врската помеѓу повеќејазичноста и здравото стареење кај 86.000 здрави учесници на возраст помеѓу 51 и 90 години во 27 европски земји.
За секој учесник, тие одредиле био-бихевиорална разлика во години, разликата помеѓу нивната хронолошка возраст – бројот на години колку што живеат – и нивната „предвидена“ возраст, која зема предвид различни физиолошки, животни и социо-економски фактори, почнувајќи од кардиометаболичко здравје до ниво на образование. Голема био-бихевиорална разлика во години може да биде знак дека некој старее особено брзо – или бавно.
Истражувачите ја споредија био-бихевиоралната разлика во годините на учесниците со бројот на јазици што ги зборуваат. Овој дел од податоците се засноваше на самооценување и затоа не го зема предвид нивото на јазични способности.
Истражувачите откриле дека луѓето кои зборуваат само еден јазик имале двојно поголема веројатност да имаат голема био-бихевиорална возрасна разлика отколку оние кои зборувале два или повеќе јазици. Овој ефект се зголемувал со бројот на дополнителни јазици што се зборуваат.
„Само еден дополнителен јазик го намалува ризикот од забрзано стареење. Но, кога зборувате два или три, овој ефект е уште поголем“, рече Ибањез.
Оваа голема студија „навистина го зајакнува толкувањето дека повеќејазичноста, а не другите фактори, го штити мозокот за време на стареењето“, рече д-р Тојбнер-Родс.
„Користен е навистина голем, географски разновиден примерок, тоа им овозможи да контролираат голем број збунувачки фактори кои обично се присутни во истражувањата за повеќејазичност, како што се статусот на имигрант и богатството“, нагласи таа.
Идните истражувања треба да вклучат разновидни популации надвор од Европа, додава Тојбнер-Родс.
