четврток, 5 јуни 2025

Одморот без стимулација може да биде од корист за мозокот

Во современото општество кое ја величи продуктивноста и постојаната стимулација, досадата често се смета за нешто негативно, состојба што треба да се избегнува.

Фото: Пиксабej

Објавено на

часот

Сподели

Сепак, експертите за ментално здравје на младите, научничката Мишел Кенеди и професорот Даниел Херменс од австралискиот Универзитет на Саншајн Коуст, тврдат дека прифаќањето на досадата може да игра клучна улога во нашата психолошка благосостојба.

Досадата најчесто се дефинира како тешкотија во одржувањето на вниманието или интересот за тековната активност. Во текот на таквите состојби, мозокот поминува низ различни фази. Кога првично сме ангажирани во некоја задача, се активира мрежата на внимание во мозокот, која ги филтрира одвлекувањата на вниманието и нè фокусира на она што е важно. Но, како што интересот опаѓа, таа мрежа се повлекува, а активноста на мрежата за извршна контрола исто така опаѓа, што ја одразува нашата борба да го одржиме фокусот.

„Во овие моменти, се активира мрежата на стандардниот режим, насочувајќи нè кон внатрешни мисли и самонабљудување – процес познат како интроспекција. Оваа внатрешна насока може да биде механизам преку кој се справуваме со досадата“, објаснуваат Кенеди и Херменс.

Австралиските стручњаци додаваат дека и други мозочни региони играат улога. На пример, инсулата станува поактивна бидејќи детектира внатрешни сигнали како што се немир или губење на ангажманот, сигнализирајќи дека задачата повеќе не ги задоволува потребите на телото. Амигдалата ги обработува негативните емоции што ја придружуваат досадата, додека вентромедијалниот префронтален кортекс го мотивира лицето да бара поинтересни активности.

Современиот начин на живот, предупредуваат авторите, поттикнува прекумерна стимулација. Возрасните се обидуваат да ги балансираат работните обврски, семејниот живот и постојаната поврзаност со дигиталните уреди. Децата, од друга страна, го поминуваат поголемиот дел од своето време во строго организирани училишни и воннаставни активности.

Таквиот начин на живот несвесно ја создава пораката дека мора постојано да бидеме „вклучени“ – објаснуваат Кенеди и Херменс.

Оваа постојана стимулација дополнително го оптоварува симпатичкиот нервен систем, кој го управува одговорот на телото на стрес. Хроничната состојба на активација, позната како алостатско оптоварување, го држи нервниот систем во постојана будност и го зголемува ризикот од анксиозност, објаснуваат експертите.

Наместо целосно да се обидувате да ја елиминирате досадата, Кенеди и Херменс советуваат повремено да ја прифаќате како форма на ментално „ресетирање“. Придобивките вклучуваат подобрена креативност, подобра емоционална регулација, поголема независност на мислата, помалку време пред екранот и рамнотежа во нервниот систем.

Продолжената досада може да биде поврзана со депресија, што зборува за потребата од рамнотежа – предупредуваат австралиските експерти.

Во контекст на сè почестата вознемиреност, особено кај младите, создавањето простор за досада може да го обезбеди неопходниот одмор. Кенеди и Херменс заклучуваат: „Треба да прифатиме пауза – ментален простор во кој нашиот нервен систем може да се калибрира, креативноста може да цвета и емоционалната отпорност може да се развие.“

ТОП ВЕСТИ

ПОСЛЕДНИ ВЕСТИ