Во списанието Нејчр, истражувачите опишаа збир фосили стари 1,5 милиони години од локалитет во Кенија, кои вклучуваат коски од прва рака од видот Парантропус. Наодот е многу редок пример за релативно комплетен сет коски од раце од тоа време, пренесува РТС.
Првите остатоци од видот Парантропус беа откриени во Јужна Африка од страна на д-р Роберт Брум во 1938 година. Неговото име значи „покрај човекот“ и го одразува фактот дека дели директен предок (познат како Австралопитекус) со нашиот род Хомо, но исто така постоел паралелно со раната човечка лоза. Фосилите што ги пронајде д-р Брум припаѓале на видот Парантропус робустус.
Од друга страна, остатоците од видот Paranthropus boisei за прв пат биле откриени во клисурата Олдуваи, Кенија, од страна на Мери и Луис Лики во 1959 година. Поради масивната долна вилица и заби, видот бил наречен и Оревокршачка.
„Многу големи заби (заби што не се катници добиле изглед на катници) укажувале на можното јадење на жилава и влакнеста храна – речиси сигурно составена од растенија – која барала интензивно џвакање. Парантропус бил хоминин, кој се движел на две нозе, слично на претставници на нашата линија, а слично било и со движењата на остатокот од телото и големината. Исто така, живеел во слични живеалишта како и раниот хомо, а сепак – исчезнал пред околу 800.000 години“, објаснува Сали Кристин Рејнолдс, вонреден професор по палеоекологија на хоминини на Универзитетот во Борнмут.
A curious mix.https://t.co/cx1jryXNuE
— ScienceAlert (@ScienceAlert) October 28, 2025
Неизбежно е дека овие две лози на хоминини (племето Хомининае, кое го вклучува родот хомо – луѓе и пралуѓе, а ги исклучува горилите) се споредени на секој можен начин за да се утврди кои особини го обезбедиле опстанокот на хомо. Опстанокот на хомо се припишува на неговиот голем мозок, мали заби и исхрана базирана на месо.
Од друга страна, Парантропус, со своите големи заби и помал мозок, често е прикажан како еволутивно „не е доволно паметен или прилагодлив за да преживее во светот што се менува“.
Сепак, имаше малку вистински докази за специфични разлики во начинот на кој Парантропус физички го користел своето тело или се поврзувал со својата околина. До сега.
Најново откриената група фосили од Куби Фора, на источните брегови на езерото Туркана во Кенија, покажува дека Парантропус боисеи не бил несмасен или лошо адаптиран на својот животен стил. Остатоците, за кои се смета дека се стари околу 1,52 милиони години, вклучуваат делумен скелет со коски од раце и стапала пронајдени покрај вилици и заби што му припаѓале на П.боисеи.
„За прв пат, можеме да го поврземе масивниот апарат за џвакање на овој вид со екстремитетите и рацете што му помагале да функционира во предизвикувачки древни предели“, велат истражувачите.
Новото откритие сугерира дека станува збор за мешавина од напредни и примитивни карактеристики. „Ова е суштество способно да ги преминува разновидните отворени живеалишта на Источна Африка на две нозе, движејќи се самоуверено помеѓу областите што служеле за обезбедување храна, а можеби дури и да носи залихи или едноставни алатки. Моќните раце можеби се користеле за барање храна, што барало силен зафат“, објаснуваат авторите.
Нашите предци оделе исправено, но секој со својот стил
Постои и теорија дека парантропусот се качувал на дрвја. До сега парантропусот не се сметал за качувач, ниту за животно поврзано со претежно густи дрва. Се сметало дека постудената клима и разредувањето на шумите довеле до тоа хомо и парантропусот да се движат на две нозе.
Сепак, постојат јасни разлики во споредба со родот Хомо. Палецот на П. боисеи бил пократок од нашиот, што укажува на малку поинаков од – можеби побавен, потежок чекор. Помалите прсти биле поправи и посилни од оние на мајмуните, но не толку софистицирани како оние на хомо сапиенс. Оваа мозаична анатомија покажува дека исправеното одење веќе било усовршено кај неколку од нашите човечки роднини, дури и ако секој го правел тоа на свој начин.
Стапалото на П. боисеи покажува дека пред 1,5 милиони години, двоножното движење било вообичаена основа, а не единствена предност. И Хомо и Парантропус оделе исправено, нивните еволутивни патишта се разликувале не во движењето, туку во начинот на живот.
Додека хомо се потпирал сè повеќе на умствената моќ, алатките и меѓусебната соработка, парантропусот ја удвоил силата и мускулите одговорни за џвакање. Едната лоза се прилагодила на флексибилност, другата на издржливост – и на крајот, само една преживеала.
Сепак, ова откритие ја ублажува старата приказна за триумф и неуспех. Парантропус боисеи не бил „неуспешен“ роднина на хоминин. Тој бил успешен вид сам по себе, совршено прилагоден на својата еколошка ниша, и тоа повеќе од милион години.
„Неодамна откриените фосили нè потсетуваат дека човечката еволуција не била линеарен марш на напредок, туку разгранета група експерименти – некои фаворизирале мозок, други мускулна маса, а сите оделе исправено под истото африканско сонце“, рече Сали Кристин Рејнолдс, вонреден професор по палеоекологија на хоминини на Универзитетот во Борнмут.
