Стратешкиот дијалог ја потврдува заедничката посветеност за продлабочување на економската и комерцијалната соработка. Признавањето на Македонија како пазар во развој со висок потенцијал за раст од страна на САД ја истакнува важноста на Македонија во надворешната економска политика на САД.
Дијалогот покажува заедничка посветеност на демократијата, владеењето на правото и човековите права. Ова е очигледно од нивните планови да се надоврзат на ветувањата дадени на Самитот за демократија и интересот на Македонија за приклучување кон Глобалната програма за влез на царината и заштитата на границите на САД.
За понатамошно зајакнување на односите меѓу двете држави, верувам дека даночниот договор и билатералниот договор за инвестиции треба да бидат следните логични чекори во односите меѓу Македонија и САД, обезбедувајќи значајни предности за двете држави и граѓаните.
Даночниот договор, познат и како договор за двојно оданочување, е договор меѓу две земји за избегнување на двојното оданочување, каде што истиот приход се оданочува во две земји. Придобивките вклучуваат:
1. Избегнување на двојно оданочување: Главната придобивка од даночниот договор е да се спречи даночните обврзници да се оданочуваат двапати за истиот приход. Ова е особено корисно за компаниите кои работат во двете земји.
2. Намалени даноци на задржување: Даночните договори често вклучуваат намалени стапки на задржан данок на дивиденди, камати и авторски права што ги плаќа резидент на една земја на жителите на другата земја.
3. Поголема сигурност: даночните договори обезбедуваат ниво на предвидливост за даночниот третман на меѓународните трансакции, намалувајќи го ризикот од неочекувани даночни обврски.
4. Спречување на даночно затајување: даночните договори вклучуваат одредби за размена на информации помеѓу даночните власти, помагајќи во спречување на даночно затајување.
Билатералниот инвестициски договор (БИТ) е договор со кој се утврдуваат условите за приватни инвестиции од државјани и компании од едната држава во другата. Ова може да значи:
1. Заштита на инвеститорите – БИТ им обезбедуваат на инвеститорите одредени заштити, како што се „фер и правичен третман“, „целосна заштита и сигурност“, „недискриминација“ и „заштита од експропријација без надомест“.
2. Промоција на инвестиции – БИТ може да ги стимулира странските директни инвестиции (СДИ) нудејќи им заштита на инвеститорите, што би ја направила Македонија поатрактивна за инвестирање.
3. Решавање спорови – БИТ обично вклучуваат одредби за решавање на спорови меѓу инвеститорите и државата домаќин, често преку меѓународна арбитража. Ова обезбедува неутрален форум за решавање на инвестициски спорови.
4. Ублажување на политичкиот ризик – БИТ може да го намали политичкиот ризик, бидејќи тие се обврзувачки меѓународни договори и нивните услови не можат еднострано да се менуваат од ниту една држава-страна.
Воспоставувањето даночен договор и БИТ меѓу Македонија и САД би можело да го олесни амбиентот погоден за економски раст и инвестиции, со заштита што веројатно ќе ја зголеми довербата на инвеститорите. Овие договори ќе значат дополнителен чекор кон поблиска економска интеграција и соработка, што на крајот ќе придонесе за просперитетот на двете држави.
Стефан Вељановски,
авторот е доктор по економски науки
