Нашите мозочни ќелии со текот на годините се истрошени, предизвикувајќи нашиот ум да стане побавен, да заборава и да има побавни движења.
Но, не е јасно дали ова влошување се должи на текот на времето или дали е предодредено од гените.
Сега, голем пакет научни истражувања објавени во списанието Неурон се обидоа да одговорат на овие прашања со правење преглед на моменталното разбирање за стареењето на мозокот и како може да се намали ризикот од когнитивно опаѓање поврзано со возраста и невродегенеративни болести како Алцхајмерова болест.
Се откри дека многу физички и биолошки промени се одговорни за влошување на мозокот, што може да влијае на долгорочното когнитивно опаѓање на неговата функција.
Со предвидувањата за 152 милиони луѓе дека ќе живеат со некаков вид на когнитивно нарушување до 2050 година, наоѓањето решенија за тие прашања е сè поважно.
„Ги разбираме навртките и завртките на стареењето. Во последните 25 години, критичните двигатели се идентификувани преку молекуларни студии“, рече Костантино Јадекола, невролог од Медицинскиот колеџ Веил Корнел, САД, кој водеше истражување за тоа како васкуларниот систем на мозокот влијае на стареењето.
Според овие истражувања, клучните причини за стареење на мозокот се физички и биолошки.
Стареењето физички го менува мозокот преку губење на волуменот и промени во обликот на структурните набори – нашиот мозок буквално се намалува.
Биолошките фактори кои придонесуваат за опаѓање на когнитивното здравје вклучуваат оштетување на ДНК, она што Јадекола го нарече „воспаление на основно ниво“ низ мозокот и способноста на мозокот да го исчисти отпадот.
Друго истражување истакна како имунолошкиот систем на мозокот почнува да станува помалку „соодветен“ во староста, оставајќи го здравјето на мозокот да се влошува.
Невронаучникот Дејвид Рубинштајн од Универзитетот Кембриџ, Велика Британија, покажа дека чистењето на отпадните протеини е важен двигател на стареењето и когнитивниот пад поврзан со возраста.
Како што старееме, нашите мозочни клетки стануваат помалку ефикасни во чистењето на штетните отпадни протеини, кои ги оштетуваат клетките и ја нарушуваат функцијата на мозокот.
Рубинштајн рече дека дел од проблемот со кој се соочува оваа област е претерано фокусирање на проучувањето на очигледниот когнитивен пад од патологии како мозочен удар, Алцхајмерова болест или Паркинсонова болест, наместо на тоа како здравиот мозок ги развива овие проблеми.
„Треба да разбереме што е навистина когнитивното опаѓање поврзано со возраста во отсуство на болест. Немаме одговори за тоа што е нормален когнитивен пад во отсуство на деменција“, рече Рубиштајн.
Одамна е познато дека изборот на животниот стил го намалува ризикот од деменција и когнитивното опаѓање поврзано со возраста.
Поттикнување на вежбање и здрава исхрана. Намалување на изложеноста на луѓето на загаден воздух и пушење. Грижата луѓето да не се социјално изолирани или осамени. Лекување на губењето на видот и слухот, се дел од препораките за забавување на когнитивното опаѓање на мозокот.
Во суштина, тоа значи дека здравиот начин на живот не може да ја промени предиспозицијата за стареење на мозокот, но лошиот начин на живот може да го забрза процесот на стареење.
„Стареењето е дел од човековата состојба и има ограничување за тоа како старееме. Тој ограничувачки фактор се нашите гени. Има премногу фактори кои предизвикуваат стареењето да го продолжи животот над околу 120 години“, изјави Константино Јадекола.
