Лицата со оштетен вид, освен со својата попреченост, постојано водат битка за создавање подобри образовни, работни и транспортни услови во државата. Тие се залагаат за подигнување на јавната свест и уривање на стереотипите, предрасусите, дискриминацијата и насилството врз лицата со попреченост, пишува МИА.
Според информациите со кои располага Коалицијата „Менуваме“ во земјава во 2021 година имало 6.756 регистрирани лица со оштетен вид. Но, вели Алишан оваа бројка е веројатно потценета, бидејќи ги вклучува само оние кои се регистрирани во регистарот за социјални бенефиции при МТСП.
„Најголем дел од лицата со оштетен вид се над 65 години. Ова е затоа што многу од водечките причини за оштетување на видот, како што се катаракта и глауком, се почести кај постарите возрасни лица. Најмал дел од лицата со оштетен вид, се под 18 години. Тоа е затоа што многу од водечките причини за оштетување на видот кај децата може да се спречат, како што се недостаток на витамин А и трахома“, појаснува Алишан, набројувајќи некои од водечките причини за оштетување на видот во нашата држава.
Катаракта, глауком дијабетична ретинопатија, макуларна дегенерација поврзана со возраста, рефрактивни грешки, непроѕирност на рожницата, слепило во детството. Тој нагласува дека важно е да се забележи навреме затоа што многу од овие причини за оштетување на видот, може да се спречат или лекуваат, раното откривање и лекување може да помогне да се спречи слепило и да се зачува видот.
Алишан вели дека во Македонија и тоа како има предрасуди кон лицата со оштетен вид.
„Една од најчестите предрасуди кон лицата со оштетен вид, е дека тие не се способни да работат, или да бидат продуктивни членови на општеството. Оваа предрасуда може да доведе до дискриминација при вработување, при што лицата со оштетен вид имаат помала веројатност да бидат ангажирани или унапредени од нивните врсници со вид. Друга честа предрасуда е дека луѓето со оштетен вид не се интелигентни или способни за учење. Оваа предрасуда може да доведе до дискриминација во образованието. Лицата со оштетен вид, исто така, може да се соочат со предрасуди во јавниот живот. На пример, тие може да бидат третирани со сожалување или сомнеж, или може да им биде забранет пристапот до јавните простори и услуги. Предрасудите кон лицата со оштетен вид може да имаат значително негативно влијание врз нивните животи“, вели Алишан, додавајќи дека лицето со оштетен вид може да биде дури и малтретирано од други луѓе поради попреченоста.
Тој открива дека лицата со оштетен вид во земјава се справуваат со предрасудите на различни начини.
„Некои луѓе избираат да ги игнорираат предрасудите и да се фокусираат на тоа да го живеат својот живот во потполност. Други избираат да зборуваат против предрасудите и да ја подигнат свеста за предизвиците со кои се соочуваат лицата со оштетен вид. Други, пак, избираат да работат во системот за да ги променат законите и политиките што ги дискриминираат луѓето со оштетен вид“, нагласува Алишан.
Сепак, вели тој проблемите имаат решение.
„Постојат голем број работи што може да се направат за да се реши овој проблем, вклучувајќи едукација на јавноста за можностите на лицата со оштетен вид, спроведување на закони и политики кои забрануваат дискриминација на лицата со посебни потреби, промовирање на инклузивни практики во вработувањето, образованието и јавниот живот. Преземајќи ги овие чекори, можеме да помогнеме да се создаде поинклузивно општество каде што секој има можност да го достигне својот целосен потенцијал“, подвлекува Алишан.
Денеска, кога се одбележува денот на лицата со оштетен вид, тој упатува порака до семејствата и пријателите на луѓето со оштетен вид, дека нивната поддршка е од суштинско значење. Но и до јавноста, да биде свесна за предизвиците со кои секојдневно се соочуваат луѓето со оштетен вид.
„Понудете им да им помогнете со задачи како што се преминување улица, читање знаци или пронаоѓање на патот. Бидете трпеливи и разбирајте кога им треба повеќе време за да ги завршат задачите. Зборувајте директно со нив и избегнувајте да користите зборови како ‘види’ или ‘погледни’. Идентификувајте сѐ пред да ги допрете и побарајте дозвола пред да преместите нешто што им припаѓа. Бидете свесни за вашата околина и избегнувајте да оставате пречки на нивниот пат. Следејќи ги овие совети, можете да помогнете да го направите светот поинклузивен и попристапно место за луѓето со оштетен вид“, порачува Алишан.
